Fout: de afbeelding is beschadigd of bestaat niet
| Bestand:Mergefrom.svg Iemand vindt dat de tekst van Lucifer (Satan) in dit artikel ingevoegd zou moeten worden, of dat er een duidelijkere afbakening tussen beide artikelen dient te worden gemaakt. Als de tekst wordt ingevoegd kan dat artikel een redirect worden (hier melden). |
ik Ben ilvan vande sande.
wat betekent ilvan vande sande ziekkijle Licht mens spook, normaal homosabien zo dat tegen aan gaat als je leeft of,
er door heen gaat als je dood bent dat je niet kunt zien of,
niet kunt horen met rive van af 17 jaar oud zo leven zo of,
dood zo en het jaar is van dit is 1996-27-09 turk Van een Turks,
Familie moeder zeera turk.
Wat betekent ilvan vande sande in de hel.
een Landuivel omdat ilvan met zijn achternaam vande sande,
samen in ilvan staan dan kom je uit op duivellan van sande,
Dat Familie is in de hel jaren 100.
Wat betekent ilvan vande sande in de hemel.
ilvan engel is geen echten engel of geen echte god of iemand, anders omdat er naamletters ontbreekt van zijn naam ilvan,
de een egen dat ilvan is als engel dat is de evil lijke anl wat staat,
evil anl voor dat ga ik jouw nu vertellen de evil anl is een,
evil anl dat 2 taken heeft en die 2 taken zijn stap 1 alles wat leeft,
Uit hun halen en in de evil anl zijn leven doen en hun leven,
Destroyen en vergassen en stap 2 is de duisteren gorilla van,
Mensen maken die het leven moet destroyen om het planneet,
Te destroyen en ilvan engel geeft niet op tot hij eerst aan God, zijn power komt om daar naar het leven te destroyen en,
uit te roeien.
ik ben ilvan vande sande of ik ben ilvan vande sanden of ik ben Landuivel in de hel ja.
Ik ben Landuivel in de hel omdat ilvan in de hel Landuivel schrijft en ilvan in de hel Landuivel geschreven word omdat ilvan in Landuivel staat,
geschreven en dat is ilvan en hier op aarde is ilvan een Landuivel mens en ilvan zijn mens stamt af vande hel duivels ouders en,
Ilvan stamt af vande hel ouders en ilvan stamt af vande Landuivel ouders omdat ilvan daar in staat beschreven en,
ilvan niet in de hemel staat beschreven en ilvan niet in engel staat beschreven en ilvan niet in angel staat beschreven,
omdat er dan naamletters ontbreekt en ilvan is als Landuivel een roode mens lichaam met roode handen,roode ogen,roode hoorns,
roode vleugels,Roode pel staart en dat is mij mens omdat mij mens stamt af van un duivel en mij Lan in het Turks is verdoemd en,
Mij duivel is un verdoemd duivel en dat is de Landuivel waar ilvan hellemaal in beschreven word in de hel,
ik mag geen relatie nemen omdat ik geen nee ken en ik ken wel nee als iets ongezond is maar ik ken geen nee van relatie dat houd in,
Als ik met iemand anders relatie doe kan ik geen nee zeggen als iets strafbaar is dat leukt mij niet omdat ik meedoorgeloos dingen ga doen,
Wat niet mag daarom mag ik geen relatie en als ik dood ben dan ben ik een gewoon door heen gaan wervel spook mens zo van 17 jaar oud,
In het verleden 2017 en als ik wil rive dan kom ik zo terug in het verleden 2017 van af 17 jaar oud leven zo,
Ik ben in Turkije geboren van un Turks moeder zeera in het jaar 1996-27-09.
Ik ben ilvan vande sande of ik ben Landuivel.
Satan, ook wel aangeduid als de duivel of Lucifer , wordt door christenen en moslims gezien als een gevallen (aarts-)engel, die door God uit de hemel werd geworpen toen deze tegen God in opstand kwam. Hij is de leider van rebellerende gevallen engelen, die onder zijn aanvoering God verlaten hebben en wordt gezien als de verpersoonlijking van het kwaad.[1]
Satan is volgens traditionele christenen, joden en moslims nooit gelijkwaardig aan God en verwerpen dan ook de gedachte dat er een soort tweestrijd aan de gang is tussen een 'macht van het goede' en een tegengestelde 'macht van het kwade', die even sterk zijn. God heeft het laatste woord.
God en satan
Een groot deel van de populaire, algemeen bekende kenmerken van de duivel zijn niet Bijbels, maar bestaan uit een mengeling van oude en nieuwe opvattingen. Dit verschil tussen de Bijbelse Duivel en de buiten-Bijbelse duivel valt meestal in het 'voordeel' van de laatste variant uit.
Duiding[]
Middeleeuwse afbeelding van de duivel, uit de Codex Gigas
De benaming satan komt uit het Hebreeuws en betekent 'lasteraar', 'verzoeker', 'scheidingmaker, 'tegenstander' en soms ook 'zwerver'. Het ook veel gebruikte synoniem duivel is van het Griekse diábolos afkomstig en heeft soortgelijke betekenissen.
Satan is in taaltechnisch opzicht dus geen naam maar een zelfstandig naamwoord of een titel. Christenen en moslims zien satan als een enkele persoonlijkheid, een opstandige geest die verantwoordelijk is voor het verderf op aarde maar wiens dagen geteld zijn.
Schrijfwijze[]
Er is verschil van mening over hoe men de term 'satan' dient te schrijven. Denkt men aan de satan als synoniem voor de woorden 'tegenstander' en 'vijand' dan ligt een spellingswijze met een kleine beginletter voor de hand; de Bijbelvertalingen van de Statenvertaling, die van het Nederlands Bijbelgenootschap uit 1951 en die van de Willibrordvertaling uit 1995 hanteren deze schrijfwijze.
Ziet men de term 'Satan' als een eigennaam dan zal men de voorkeur geven aan een hoofdletter. De in 2004 uitgebrachte Nieuwe Bijbelvertaling volgt deze lijn.
In het christendom[]
Benamingen[]
Andere Bijbelse namen voor satan zijn: De Duivel, de boze, de onreine geest, de aanklager, de draak, de (oude) slang, de brullende leeuw, de mensenmoordenaar, de vader van de leugen, de verderver, de tegenstrever van God, de vorst van het rijk van de duisternis, de gevallen engel, de vorst van de demonen, de overste van de boze geesten, de overste van deze wereld, de god van deze eeuw, de god van deze aarde, een 'engel van licht' (de duivel vermomd als goede engel).
Ook wordt satan in de Bijbel soms met specifieke namen aangeduid zoals: Azazel, Beëlzebub, Belial en Lucifer.
De benamingen Antichrist en het Beest uit het christelijke Bijbelboek Openbaring slaan strikt genomen niet op satan.
Oorsprong, intenties en werk van satan[]
De val van satan volgens Gustave Doré
Het duivelsnet, 1441
Volgens de traditionele, christelijke theologie was satan oorspronkelijk een van de machtigste aartsengel(en) van God. Hij werd echter jaloers op God, wilde zich aan Hem gelijkstellen, en werd God ongehoorzaam (keerde zich af van God). Dit luidde zijn val in. Hierbij wist hij een derde van Gods engelen aan zijn zijde te krijgen. Deze 'gevallen engelen' verwerden tot demonen die satan tot leider verkozen. Volgens verschillende bijbelpassages was de voornaamste drijfveer van satan trots. Hieruit volgde hoogmoed en jaloezie op God. Satan verlangde Gods plaats in te nemen en goddelijke eer en aanbidding te ontvangen. Zijn volgelingen, gevallen engelen en mensen, verlangen ten diepste hetzelfde. Achter veel 'succesvolle' mensen in verleden en heden, zoals dictators, valse profeten en rijkaards, zouden satan en zijn demonische engelen de bewerkstellers van dit 'succes' zijn.
De val van de satan en zijn engelen moet voor de schepping van de mens hebben plaatsgevonden want hij treedt in het paradijs al op in de vorm van de slang die Adam en Eva verleidde tot de zondeval. Met deze zondeval verkreeg Satan van Adam, die oorspronkelijk door God aangesteld was als beheerder, het beheer over de Aarde en word daarom soms ook, terecht, de 'overste van deze wereld' genoemd. Sindsdien zou er een gevecht gaande zijn tussen God en satan om de mensheid. Beiden proberen de mens te overtuigen. God, om hem in de genade door Jezus te laten geloven en daarmee Gods wil te doen. Satan, om hem te verleiden tot het kwade en zich afzijdig van God en de genade van Jezus te houden. Daarbij wordt satan slechts door God geduld om de vrije wil van Zijn schepselen te waarborgen. Omdat Satan een sterke afkeer van God heeft heeft hij ook een afkeer van diens schepping. Hij en zijn demonen zouden daarmee ook het 'kwaad' op de wereld veroorzaken zoals natuurrampen maar ook geweld en onenigheid tussen mensen veroorzaken en 'aanwakkeren'. Ook het vernederen en martelen, fysiek en/of geestelijk, wat mensen veel op elkaar toepassen zou veel aangewakkerd worden door satan die hierdoor zijn grote minachting voor de door God geschapen mens toont.
Oude Testament[]
Zoals beschreven in het boek Genesis, weet de slang in de Hof van Eden Eva te verleiden tot het eten van een vrucht van de boom van kennis van goed en kwaad. Zij op haar beurt verleidt Adam tot het eten van dezelfde vrucht, zodat beiden iets doen wat uitdrukkelijk door God verboden was. Hiermee wordt de zondeval van de mens ingeluid. Deze slang wordt in het christendom algemeen geïdentificeerd als de satan. De val van satan zou dus hebben plaatsgevonden vóór de zondeval.
In het boek Job wordt de satan geschilderd als boosaardige aanklager van mensen bij God. Hij probeert Job, die een zeer vroom man was, af te brengen van zijn geloof en vertrouwen in God (in het Hebreeuws: JHWH). Hij vraagt aan God toestemming om Job met allerlei ziekten, plagen en rampen te mogen treffen, om te zien of Job ook in moeilijke omstandigheden trouw zal blijven aan God.
Sommigen zien in de passage 1 Samuël 16:14 een aanwijzing dat God de satan zou gebruiken om mensen te straffen: maar van Saul was de Geest van de HEER geweken, en een boze geest, die van de HEER kwam, joeg hem angst aan.
Verder zet satan aan tot kwaad gedrag; zo zou hij koning David aangezet hebben tot een volkstelling wat niet naar de wens van God was (1 Kronieken hoofdstuk 21).
Hoofdstuk 14 uit het Bijbelboek Jesaja wordt door christenen wel beschouwd als een beschrijving van de val van satan; zie hiervoor: Lucifer.
Nieuwe Testament[]
Hierin is satan de grote tegenspeler van Jezus. Zo tracht hij tijdens een confrontatie in de woestijn, tot drie keer toe Jezus tot zonde te verleiden, maar Jezus wijst zijn verleidingen aan de hand van citaten uit het Oude Testament, krachtig van de hand.
In het Evangelie volgens Matteüs zegt satan tegen Jezus dat Jezus alle koninkrijken in de wereld kan krijgen en voegt er in het Evangelie volgens Lucas aan toe: Ik zal aan u al die macht en de heerlijkheid daarvan geven, want zij is aan mij geschonken, en ik geef ze aan wie ik wil. Wanneer gij dan mij aanbidt, zo zal zij geheel de uwe zijn. Jezus betwist hier deze aanspraak van de satan niet, noch ontkent hij de macht en eigendomsrechten van satan aangaande de wereldse heerlijkheid. De Eerste brief van Johannes bevestigt in 5:19 dat 'de wereld in kwaad verkeert'. Sommige christelijke groeperingen menen middels deze teksten te kunnen concluderen dat de huidige wereldleiders hun macht aan satan te danken hebben.
Het evangelie volgens Lucas vat overigens de profetie in Jesaja 14 niet op als een "beschrijving van wat ooit is gebeurd" maar (in overeenstemming met de gangbare opvatting van profetie) als voorspelling die in het werk van (de leerlingen van) Jezus in vervulling gaat. Als de leerlingen van hun eerste opdracht terugkeren zegt Jezus namelijk: "Ik heb Satan als een lichtflits uit de hemel zien vallen." (Lucas 10:17-18)
Volgens de Bijbel heeft Jezus satan overwonnen door zijn offerdood voor de zonden van de mensen en zijn opstanding uit de dood. Hiermee heeft hij satan de macht ontnomen die hij door de menselijke zondeval wederrechtelijk had verkregen. Mensen kunnen satan en zijn demonen overwinnen door te geloven in en te getuigen van dit offer van Jezus, en naar Gods Woord te leven; hierdoor wordt men als christen aangemerkt. De Bijbel stelt in de brief van Jakobus dat indien iemand zich in Jezus' naam tegen satan verzet, deze zal wegvluchten.
De climax komt in het Bijbelboek de Openbaring van Johannes waarin satan door middel van de antichrist tijdelijk de hele aarde onder controle krijgt en een wereldwijde vervolging tegen alle christenen en uiteindelijk ook tegen Israël (met name Jeruzalem) begint.
Jezus zal echter bij zijn terugkomst afrekenen met satan; deze zal duizend jaar lang in een afgrond worden gevangengezet en daarna enige tijd worden vrijgelaten. Deze gelegenheid zal hij aangrijpen om zijn laatste opstand tegen God te beginnen, die zal uitlopen op zijn definitieve ondergang. Satan, zijn demonen en alle onrechtvaardige mensen, zullen als eeuwige straf terechtkomen in een zwavel- en vuurpoel.
666[]
Het getal 666 wordt in het Bijbelboek Openbaring van Johannes aangeduid als het getal van het beest en daarom vaak gelinkt aan de duivel, satanisme, het kwade, enzovoort. Sommige mensen nemen aan dat 666 een code is voor de tiran van die tijd, Keizer Nero. Dit lijkt logisch, aangezien de schrijver, die zich Johannes noemde, een christen was, en Nero christenen liet vervolgen. Recentelijk werd overigens in het boek "Satans Lied" gesuggereerd dat Ireneüs, een kerkvader uit de 2e eeuw, oorspronkelijk het getal 616 in een Griekse vertaling zag staan, en dit veranderde in 666, omdat hij dacht dat het een verschrijving was. Bij de Grieken stond 777 voor perfectie en was de numerologische waarde van de naam Jezus 888. Dan moest de tegenpool van Jezus wel aan de onderkant van perfectie zitten en de numerologische waarde 666 hebben. Dat ondersteunde de gedachte van Ireneüs dat de tekst die hij zag een verschrijving moest zijn.
In Openbaring 13:18 staat dat het getal van het Beest "het getal van een mens" is. Mogelijk heeft het iets te maken met de dag waarop de mens is geschapen; de zesde dag. Opvallend is ook dat van koning Salomo gezegd wordt dat hij zeshonderdzesenzestig talenten goud per jaar verdiende (1 Koningen 10:14).
Uitdrijving van satan[]
Exorcisme, Francisco de Goya
Volgens de Bijbel kunnen mensen door de duivel gebonden of bezeten raken. Het tweede geval is erger, omdat in dat geval de duivel, of één of meer van zijn demonen, daadwerkelijk in iemand wonen. Om hiervan af te komen is bevrijding noodzakelijk. Deze is slechts te verkrijgen wanneer deze plaatsvindt in de kracht van de Heilige Geest en in de Naam van Jezus Christus. De Rooms-katholieke Kerk kent het exorcisme of duiveluitdrijving als een van de sacramentalia, om bij een bezetene de duivel uit te drijven. In andere Kerken, bijvoorbeeld Pinkstergemeenten komt duiveluitdrijving ook voor.
Zie ook: demonische gebondenheid en bezetenheid en literatuur daarover.
In het jodendom[]
 Zie Kwaad in het jodendom voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
Het concept van het kwaad in het jodendom verschilt radicaal van dat in andere geloofssystemen. Er bestaat in de joodse wereldvisie niet een persoon in welke vorm dan ook met de naam 'satan', zoals in het christendom het geval is. In de Tenach en de rabbijnse literatuur staan wel meerdere referenties aan 'de satan,' maar dit is geen persoon, en aan de satan worden steeds verschillende karakteristieken en handelingen toegeschreven.
In de islam[]
In de islam staat satan bekend onder de namen Shaitan (of Sjejtan) en Iblis. Volgens de moslimtraditie werd satan opstandig toen hij van God voor Adam moest buigen.
In hoofdstuk 7 De hoge muren vers 11-25 zegt Allah: "En voorzeker, Wij hebben jullie (mensen) geschapen, vervolgens hebben Wij jullie vormgegeven en daarna zeiden Wij tot de Engelen: 'Knielt jullie neer voor Adam,' toen knielden zij, behalve Iblis, hij behoorde niet tot de knielenden. Hij (Allah) vroeg: 'wat belemmerde jou je neer te knielen, toen ik het jou beval?' Hij zei: 'ik ben beter dan hem (Adam); U hebt mij uit vuur geschapen, terwijl U hem uit aarde hebt geschapen.' Hij (Allah) zei: 'daalt af uit het (Paradijs), want het past jou niet dat jij je er hoogmoedig in gedraagt, vertrek daarom. Voorwaar jij behoort tot de vernederden.' Hij zei: 'Geef mij uitstel tot de Dag waarop zij opgewekt zullen worden.' Hij (Allah) zei: 'voorwaar, jij behoort tot hen aan wie uitstel is geven.' Hij (Iblis) zei: 'omdat U mij hebt doen dwalen zal ik hen belemmeren op Uw recht Pad. Daarna zal ik zeker tot hen komen, van vóór hen en van achter hen en van hun rechterzijde en van hun linkerzijde, en U zult de meesten van hen niet als dankbaren treffen.' Hij (Allah) zei: 'ga er uit weg, veracht en verstoten. Wie van hen jou dan volgt: voorwaar Ik zal de hel vullen met jullie allen.'."
Satan wordt dus in de islam niet gezien als een tegenstander van God, maar als een door God geschapen wezen en daarmee onder Gods controle. De Koran zegt dat goed en kwaad door God geschapen zijn. Ook geloven moslims niet dat satan een gevallen engel is, maar een zogeheten djinn (geest). Iblis zei namelijk: "U hebt mij uit vuur geschapen." Een djinn is vanuit islamitisch oogpunt geschapen uit (rookloos) vuur en engelen uit licht. Immers, moslims geloven dat engelen niet in staat zijn tot ongehoorzaamheid jegens God.
Duiveluitdrijvingen vinden plaats door o.a. het reciteren van de Troonvers en de oproep tot gebed.
De term satan in de massacommunicatie[]
Ayatollah's in Iran noemen de Verenigde Staten en Israël respectievelijk de Grote Satan en de Kleine Satan. De As van het kwaad was in de eerste jaren van deze eeuw de Amerikaanse kwalificatie van een aantal landen waaronder Iran.
Het kwaad in andere religies[]
Het kwaad keert ook in verschillende oude religies telkens terug. In de Azteekse religie wordt het kwaad verbeeld in de godheid Tezcatlipoca.
In veel polytheïstische godsdiensten, zoals de Griekse, Chinese, Romeinse en Noordse pantheon's, ontbreekt echter een duidelijk opperwezen van het kwaad. Reden is dat de goden vaak typisch menselijke trekjes vertonen en daardoor allemaal in zekere mate zowel goed als slecht zijn. Zowel het kwade als het goede zijn 'verspreid' over meerdere godheden.
Uiteraard bestaan in deze godsdiensten monsters, demonen en goden van twijfelachtig allooi zoals Cerberus, Kali, Eris, de Erinyen, Hel, de Yema's, Loki, Hades en anderen, maar deze goden en demonen vervullen stuk voor stuk een (onmisbare) functie in het pantheon of vertegenwoordigen een typisch menselijke eigenschap, en kunnen als zodanig dus absoluut niet als (puur) kwaadaardig worden gezien. Anderzijds bestaan in met name de Grieks-Romeinse mythologie ook zeer veel voorbeelden van 'goede' goden die slechte dingen doen, zoals de telkens vreemdgaande Zeus, Hera wiens jaloezie soms letterlijk dodelijk kan zijn, of Poseidon die Odysseus tien jaar lang tegenwerkte.
Traditioneel satanisme[]
Azazel, 1825
Anders dan in het christendom of de islam, waarin satan wordt beschouwd als een door God geschapen engel of djinn, ziet men in het traditioneel satanisme satan-Azazel, net als JHWH, als een emanatie van het Ultieme Realiteit - Abraxas, die qua invloed en macht ongeveer op gelijke hoogte staat met de oudtestamentische Jahwe. Satan-Azazel wordt niet beschouwd als een personificatie van het pure kwaad, maar als een muze die het mensdom via de verboden vrucht kennis schenkt en bevrijdt uit zijn ketenen van onwijsheid.
Alhoewel Satan en JHWH beide slechts uitvloeiingen zijn van dezelfde Bron, worden ze toch benaderd als twee aparte entiteiten, op dezelfde manier zoals alle levende wezens uiteindelijk uitvloeiingen zijn van de Ene en tegelijkertijd toch allemaal unieke individuen zijn.
Modern satanisme[]
In het modern satanisme, gesticht door Anton Szandor LaVey, wordt satan (de aanklager) beschouwd als een soort metafoor en niet als een daadwerkelijk bestaand wezen. Sommige aanhangers zien satan ook als een ongedefinieerde donkere natuurkracht, die alles in het heelal in balans brengt. De grootste organisatie betreft het modern satanisme is de Church of Satan.
Kunst, de mythologie en de geschiedenis[]
De lamp van de duivel, Francisco de Goya, 1797-1798
In de beeldende kunst wordt de duivel meestal afgebeeld met een roodkleurige huid, bokkenpoten en horentjes bovenop zijn hoofd. Dit beeld is grotendeels ontleend aan de vrolijke Grieks-Romeinse mythologische figuren geïnspireerd op de Frygische bos- en veldgod Pan en zijn schare saters (gepersonifieerde natuurgeesten). De angst voor de "duivel" (in de verschijning als die van Pan) is nog steeds terug te vinden in een woord als paniek. Uiteraard was het associëren van de oude goden met de duivel ook een wijze om de concurrerende 'heidense' godsdiensten zwart te maken.
In de late Middeleeuwen was de duivel een veel voorkomend thema in beeldende kunst en literatuur. Heksen werden gezien als mensen die een verbond met de duivel hadden gesloten. Als tegenprestatie verschafte de duivel deze mensen (meestal vrouwen) een bovennatuurlijke kracht, waardoor zij in staat zouden zijn veel kwaad te verrichten. In de 16e en 17e eeuw werden veel mensen, vooral vrouwen, die verdacht werden van hekserij, publiekelijk verbrand. Men meende ook dat heksen bijeenkwamen om op bokken rond te rijden en wilde dansen uit te voeren, de zogenaamde heksensabbat. Bij de heksensabbat zouden de heksen ook seks hebben met de duivel en in het gewone leven (werden/waren) ze seksverslaafd.
Duivel als attribuut[]
In de beeldende kunst komt een duivelfiguur voor als attribuut van de H. Dymfna; een duivel, lelie, crucifix, Jezuskind en karmelietenpij bij Albertus van Sicilië; De duivel geboeid, inktkoker, pen en papier zijn attributen van de H. Bernardus van Clairvaux; een duivel met blaasbalg van de H. Genoveva, patroonheilige van Parijs; een duivel die een kaars (of lantaarn) uitblaast is een attribuut van de H. Gudula, patroonheilige van Brussel.
Ahriman[]
In de Iraanse mythologie en het daarop geïnspireerde Zoroastrisme werd de eerste vrouw Jeh verondersteld samen met de duivel Ahriman te zijn geschapen. Door seksuele gemeenschap met deze demon was zij bezoedeld, en de vrouw bezoedelde daardoor ook de mannen. Een daarop geïnspireerd verhaal werd in de Bijbel verkondigd door de aanhangers van de mannelijke vadergod (de Levieten die fel ageerden tegen de toenmalige moedergodincultus met zijn eigen rituele seksgebruiken, zoals het hiëros gamos).
Joost[]
Meer gekscherende benamingen voor de duivel zijn: de duvel, Droes, Drommel, doivelke, Joos,[2] Joosje,[2] Joos pek,[2] Joosje pek[2] en Joost.
Joost is mogelijk een verbastering van het Javaanse woord joos. Dit was een aanduiding voor een Chinese godheid en was waarschijnlijk een afkorting voor dejos, dat weer van het Portugese deus (god) afkomstig was.[3] Uitdrukkingen waarin deze naam gebruikt wordt:
- Bij Joost
- Dat Joost me/je hale
- Iemand naar Joost zenden
- Joost mag het weten
Bronnen, noten en/of referenties:
Christelijke literatuur:
- Het domein van de slang, Willem Ouweneel, 1988, ISBN 90-6064-686-X
- The Origin of Satan, Elaine Pagels, 1997, London: Penguin Books
Noten:
- ↑ Wie is satan?, Het Zoeklicht, juli 2006
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Woordenboek van de Brabantse dialecten
- ↑ Joost mag het weten (herkomst), website Onze Taal
|
Voor meer mediabestanden zie de categorie De duivel van Wikimedia Commons. |
| Hebreeuwse mythologie |  |
|---|---|
|
Adam · Athtarat · Avram · Behemoth · Cherubijn · El · Enak · Eva · Golem · Henoch · Jaw · Leviat(h)an · Lilith · Nephilim · Noah · Og · Satan · Serafijn · Sjechina · Ziz |
ar:الشيطان في اليهودية bg:Сатана ca:Satan cs:Satan cu:Сотона́ cy:Satan da:Satan eo:Satano et:Saatan eu:Satan fa:شیطان fi:Saatana fr:Satan fur:Satane gl:Demonio he:שטן hi:शैतान hr:Sotona hu:Sátán id:Satan it:Satana ja:サタン ka:ეშმაკი ko:사탄 la:Satanas lt:Šėtonas ms:Syaitan nn:Satan no:Satan pl:Szatan pt:Satanás qu:Satanas ro:Satan ru:Сатана simple:Satan sk:Satan sv:Satan sw:Shetani szl:Szatan ta:சாத்தான் th:ซาตาน tr:Şeytan uk:Сатана vi:Satan zh:撒旦