De Santi XII Apostoli (Italiaans: Basilica dei Santi XII Apostoli) is een basiliek in Rome, aanvankelijk gewijd aan apostelen Jacobus de Meerdere en Filippus en tegenwoordig aan alle twaalf apostelen, aan het Piazza Santi Apostoli in de rione Trevi.
De kerk werd gesticht door de Zwarte Franciscanen en is ook tegenwoordig nog onder het beheer van deze orde, waarvan het Romeinse hoofdkwartier zich naast de basiliek bevindt. De meest oorspronkelijke kerk op deze plaats werd gebouwd door paus Pelagius I als dank voor de verdrijving van de Goten uit Rome. De kerk werd in 1384 door een aardbeving verwoest. In 1417 werd de kerk op last van paus Martinus V, die het naastgelegen Palazzo Colonna bezat, herbouwd. De Florentijner architect Baccio Pontelli tekende voor de bouw. De kerk werd voorzien van fresco's van Melozzo da Forlì, die bij een latere restauratie werden verwijderd om te worden overgebracht naar de Vaticaanse Musea.
In de kerk verbleef enige tijd de tombe van Michelangelo alvorens deze werd overgebracht naar de Santa Croce in Florence. In de basiliek is ook het hart begraven van Maria Clementina Sobieska, de echtgenote van Jacobus Frans Eduard Stuart, de Old Pretender.
Aan het begin van de achttiende eeuw vond op last van paus Clemens XI een grondige renovatie van de kerk plaats, die het interieur van de kerk een barok aanzien gaf. De renovatie volgde het ontwerp van Carlo Fontana. Het plafond kreeg een schildering, getiteld, De Triomf van de Franciscaner Orde, vervaardigd door Il Baciccia. De huidige façade van de kerk dateert uit de vroege negentiende eeuw.
Titelkerk[]
De kerk is al sinds de zesde eeuw een titelkerk. Houders van de Titel Santi XII Apostoli waren onder andere: Hendrik Benedictus Stuart, Giovanni Vincenzo Antonio Ganganelli, de latere paus Clemens XIV die ook in deze kerk begraven ligt, Pietro La Fontaine, Agostino Casaroli en Giovanni Battista Re. De huidige kardinaal-priester van de XII Apostoli is Angelo Scola.
| Territoria in bezit van de Heilige Stoel |
|---|
|
Soevereine staten in bezit van de Heilige Stoel: Vaticaanstad Onderdelen Vaticaanstad: Vaticaanse musea · Vaticaanse tuinen Overige bezittingen in Rome: Sint-Jan van Lateranen · Maria de Meerdere · Sint-Paulus buiten de Muren · Paleis van Sint-Callixtus · Sal Gianicola · Paleis van de 12 Heilige Apostelen · Paleis bij de San Carlo Catinari · Datari-paleis · Cancelleria-paleis · Propaganda Fide-paleis · Sant'Offizio · Paleis van de Congregatie van de Oriëntaalse Kerk · Vicariato-paleis · Gregoriaanse Universiteiten · Bijbels Instituut · Archeologisch Intituut · Oriëntaals Instituut · Lombardisch College · Russisch College · Sant'Apollinare-paleizen · Huis van de terugtrekking voor de Heilige Johannes en Paulus Overige bezittingen in Italië: Castel Gandolfo · Santa Maria di Galeria |
Sant'Andrea al Quirinale · Sant'Andrea delle Fratte · Sant'Andrea della Valle · Sant'Andrea in Via Flaminia · Santi Angeli Custodi a Città Giardino · San Bernardo alle Terme · Santi Bonifacio e Alessio · San Carlo ai Catinari · San Carlo al Corso · Basiliek van Santa Cecilia in Trastevere · San Cesareo in Palatio · San Clemente (basiliek) · San Crisogono · Santa Croce in Gerusalemme · Santa Croce in Via Flaminia · Santi XII Apostoli· Santi Domenico e Sisto · Sant'Eugenio · Sant'Eusebio · San Francesco di Paola ai Monti · San Francesco a Ripa · Friezenkerk · Il Gesù · San Gioacchino ai Prati di Castello · Santi Giovanni e Paolo · Gran Madre di Dio · San Gregorio Magno al Celio · Sant'Ignazio · Sint-Juliaan-der-Vlamingen · Sint-Jan van Lateranen · San Lorenzo in Damaso · San Luigi dei Francesi · Santuario della Madonna del Divino Amore · Santi Marcellino e Pietro · San Marcello al Corso · Santa Maria Liberatrice a Monte Testaccio · Santa Maria dell'Anima · Santa Maria in Via Lata · Santa Maria Consolatrice al Tiburtino · Basiliek van Maria de Meerdere · Santa Maria in Aracoeli · San Marco · Santa Maria della Pace · Santa Maria della Vittoria · Santa Maria del Popolo · Santa Maria del Suffragio (Rome) · Santa Maria in Domnica · Santa Maria in Trastevere · Santa Maria in Vallicella · Santa Maria sopra Minerva · Santa Maria in Transpontina · Santa Maria in Trivio · Santa Maria in Via · Natività di Nostro Signore Gesù Cristo a Via Gallia· Nostra Signora del Sacro Cuore · Pantheon (Rome) · Santi Pietro e Paolo a Via Ostiense · Santa Prassede · Santa Prisca · Santa Pudenziana · Santissimo Nome di Maria al Foro Traiano · San Patrizio · Sint-Paulus buiten de Muren · Santi Quattro Coronati · Preziosissimo Sangue di Nostro Signore Gesù Cristo · Sint-Pietersbasiliek · Santa Sabina · San Silvestro in Capite · Sixtijnse Kapel · Santa Teresa al Corso d’Italia · Tempietto · San Pietro in Vincoli · Regina Apostolorum · San Salvatore in Lauro · Trinità dei Monti · Sant'Agnese in Agone · Santa Maria dei Miracoli en Santa Maria in Montesanto · Santa Maria in Campitelli · Sint-Agnes buiten de muren · Santa Maria degli Angeli e dei Martiri · Sint-Anastasiabasiliek · San Martino ai Monti · Sint-Sebastiaan buiten de Muren
el:Σάντι Απόστολι, Ρώμη fr:Basilique des Saints-Apôtres it:Basilica dei Santi XII Apostoli