Een rozenkrans
Een rozenkrans of paternoster is een gebedssnoer in gebruik in de Katholieke Kerk.
De rozenkrans bestaat uit 5 grote en 50 kleine kralen en wordt gebruikt voor het rozenkransgebed. Dit gebed bestaat uit het bidden van het Onzevader (15 maal) en het Weesgegroet (150 maal) door de rozenkrans drie maal te doorlopen. Tijdens dit gebed wordt het leven en lijden van Jezus overwogen, alsmede de verrijzenis.
Het bidden van 150 maal een 'wees gegroet' is in feite een vereenvoudiging voor het gewone kerkvolk dat de 150 psalmen niet uit het hoofd kon opzeggen, zoals de kloosterbroeders dat wel konden. De rozenkrans dankt haar naam, volgens de katholieke overlevering, aan een openbaring van Maria zelf: iedere keer dat een 'wees gegroet' wordt gebeden, schenkt men haar een mooie roos. Elke complete rozenkrans is, zo heet het, voor haar een kroon van rozen.
Geloofsgeheimen[]
Het bidden van een rozenkrans gaat gepaard met het gedenken van geloofsgeheimen (het woord 'geheim' dient men op te vatten in de betekenis van 'mysterie'). Er zijn er vijftien van. Per vijf gegroepeerd staan deze bekend als de 'blijde', de 'droevige' en de 'glorievolle' geheimen. In 2002 heeft Paus Johannes Paulus II, bij het begin van het Jaar van de Rozenkrans, daar de 'vijf geheimen van het Licht' aan toegevoegd. Bij elkaar geven de 'geheimen' een soort samenvatting van het evangelie. Hierdoor kan het bidden van de rozenkrans iemand duidelijker bewust maken van de bijbelboodschap. De geheimen zijn:
Blijde geheimen[]
- De engel Gabriël brengt de blijde boodschap aan Maria (Annunciatie)
- Maria bezoekt haar nicht Elisabeth (Maria-Visitatie)
- Jezus wordt geboren in de stal van Bethlehem (Kerstmis)
- Jezus wordt in de tempel opgedragen (Maria Lichtmis)
- Jezus wordt in de tempel teruggevonden (Heilige Familie (in sommige jaren deze lezing))
Geheimen van het Licht[]
- De doop van Jezus in de Jordaan. (Doopsel van Jezus)
- De openbaring van Jezus op de bruiloft van Kana.
- Jezus’ aankondiging van het Rijk Gods.
- De gedaanteverandering van Jezus op de berg Tabor (Gedaanteverandering van de Heer).
- Jezus stelt de Eucharistie in. (Witte Donderdag/Sacramentsdag)
Droevige geheimen (Goede Vrijdag)[]
- Jezus bidt in doodsangst tot zijn hemelse Vader
- Jezus wordt gegeseld
- Jezus wordt met doornen gekroond
- Jezus draagt het kruis naar de berg van Calvarië
- Jezus sterft aan het kruis
Glorievolle geheimen[]
- Jezus verrijst uit de doden (Pasen)
- Jezus stijgt op ten hemel (Hemelvaart)
- De Heilige geest daalt neer over de apostelen (Pinksteren)
- Maria wordt in de hemel opgenomen (Maria-Tenhemelopneming)
- Maria wordt in de hemel gekroond (Maria Koningin)
Naast het gedenken van de geheimen is er plaats voor gebedsintenties, zodat er ook een persoonlijk aspect aan dit gebed is verbonden.
Steeds na het noemen van een geheim en intentie worden er 10 weesgegroeten gebeden (een zogenaamd tientje). Dit wordt voorafgegaan door een Onze Vader en afgesloten met een korte lofprijzing. Om de tel niet kwijt te raken is het handig om de rozenkrans te bidden met behulp van een daartoe bestemde kralenketting. Bij ieder kraaltje hoort een gebed. De kraaltjes van een tientje liggen bij elkaar, het Onzevader wordt op een geïsoleerd kraaltje gebeden, tussen twee tientjes in. De rozenkransketting heeft vijf tientjes, zodat men viermaal rond moet, om de volledige rozenkrans te bidden. Eén keer rond heet een rozenhoedje. Aan de ketting zit trouwens nog een 'staartje' met een kruis eraan: deze is voor inleidende aanroepen, gebeden en een geloofsbelijdenis bedoeld.
Slag bij Lepanto, uitgebeeld op een 19de eeuws tapijt (religieus museum De Crypte, Gennep
Rozenhoedje[]
De verkorte versie van het rozenkransgebed is het rozenhoedje. Hiervoor gebruikt men de rozenkrans of paternoster (met zijn 5 grote en 50 kleine kralen) slechts eenmaal. Wanneer men één rozenhoedje, bestaande uit vijf zogenaamde 'tientjes', bidt, koppelt men de geheimen of mysteries aan een bepaalde dag van de week (bijvoorbeeld donderdag de Eucharistie-instelling, zaterdag het onbevlekt hart van Maria); zo overweegt men op maandag en zaterdag de blijde geheimen, op donderdag de geheimen van het Licht, op dinsdag en vrijdag de droevige, op woensdag en zondag de glorievolle geheimen.
Oktober, rozenkransmaand[]
Aan christelijke zijde werd de overwinning bij de Slag bij Lepanto (7 oktober 1571) toegeschreven aan het bidden van de rozenkrans door zowel het niet-strijdende volk als de krijgsmacht. Na de slag stelde Paus Pius V officieel op 7 oktober een feestdag in als gedachtenis van de overwinning op de Ottomanen. Hierdoor gold vanaf dan de maand oktober als rozenkransmaand binnen de Rooms-katholieke Kerk.
De rozenkrans in de heraldiek[]
De geprofeste leken, mannen die de lagere wijdingen ontvingen maar geen priesters zijn, en vrouwelijke religieuzen mogen volgens de tradities en regels van de kerkelijke heraldiek een rozenkrans om hun wapen hangen. Deze rozenkrans is zwart maar voor de Orde van Malta is een uitzondering gemaakt; de leden van deze orde voeren een wit kralensnoer met een daaraan bevestigd kruis van Malta in hun wapens.
Geschiedenis[]
De oorsprong van het rozenkransgebed moet worden gezocht in de vervanging van het monastieke psalmgebed: in plaats van de 150 psalmen werden door de ongeletterde gelovigen gebedsformules gezegd zoals het Onze Vader. Veel later werd hieraan in het Westen de devotie tot Maria verbonden. De rozenkrans kreeg de vorm zoals we hem vandaag kennen in de 15e eeuw door de prediking van de dominicaan Alanus de Rupe (Alain de la Roche, ca. 1428 - 1475).[1][2]
De rozenkrans wordt vaak geassocieerd met de Heilige Dominicus, de stichter van de dominicanenorde, maar er zijn geen bewijzen dat hij er de grondlegger van zou zijn.
Paus Leo X gaf in 1520 goedkeuring aan het gebed en de Kerk heeft de rozenkrans sindsdien steeds aanbevolen.
Trivia[]
In een "All Access"-documentaire van muziekzender VH1 die verslag deed van de band U2 aan de vooravond van hun tournee in 2005 liet zanger Bono aan de kijkers weten dat hij tijdens de tournee altijd een rozenkrans bij zich droeg die hij van paus Johannes Paulus II had gekregen.
Zie ook[]
- www.heiligerozenkrans.blogspot.nl
- Gebedssnoer van de Zeven Deugden
- gebedssnoer van de Tien Deugden van Maria
| Referenties |
|
Voor meer mediabestanden zie de categorie Rosary van Wikimedia Commons. |
ar:مسبحة (عقد) bat-smg:Rožončios be-x-old:Ружанец br:Juzu ca:Rosari cs:Růženec cy:Llaswyr da:Bedekrans el:Ροζάριο eo:Rozario fa:تسبیح fi:Ruusukko fr:Rosaire gd:Paidirean gn:Ñembo'esyrỹi hr:Krunica hu:Rózsafüzér id:Doa Rosario it:Rosario ja:ロザリオ ko:로사리오 la:Rosarium (oratio) li:Roazekrans lt:Rožinys nds-nl:Rozenkrans nn:Rosenkrans no:Rosenkrans pl:Różaniec pt:Santo Rosário qu:Rusaryu ru:Розарий scn:Rosariu simple:Rosary sk:Ruženec (modlitba) sl:Rožni venec sq:Rruzarja sv:Radband zh:玫瑰经