De prefatie (praefatio in het Latijn) is de inleiding van het eucharistisch gebed in de H. Mis. Het is een plechtige lofbede die door de voorgaande priester wordt uitgesproken of gezongen. In de prefatie wordt God de Vader verheerlijkt en gedankt voor alles wat Hij voor de mensheid heeft gedaan.
De etymologie van het woord komt van prae (‘vooraf’) en fari (‘zeggen’).
Het Romeins missaal kent tientallen prefaties. Zo heeft ieder hoogfeest zijn eigen prefatie. Daarin klinkt de thematiek van het gevierde heilsfeit door.
Vanaf de prefatie gaan de gelovigen rechtstaan en na de prefatie komt het Sanctus.
Een prefatie wordt altijd voorafgegaan door de volgende dialoog tussen voorganger en volk:
- Priester: Dominus vobiscum (‘De Heer zij met u’).
- Volk: Et cum spiritu tuo (‘En met uw geest’).
- Priester: Sursum corda (‘Verheft uw hart’)
- Volk: Habemus ad Dominum (‘Wij zijn met ons hart bij de Heer’).
- Priester: Gratias agamus Domino Deo nostro (‘Zeggen wij dank aan de Heer onze God’).
- Volk: Dignum et justum est (‘Hij is onze dankbaarheid waardig’).
Daarna vervolgt de priester met de woorden:
- Vere dignum et justum est,
- aequum et salutare,
- nos tibi semper et ubique gratias agere:
- Domine, sancte Pater, omnipotens aeterne Deus,
- per Christum Dominum nostrum.
- ‘Heilige Vader, machtige eeuwige God,
- om recht te doen aan uw heerlijkheid,
- om heil en genezing te vinden zullen wij u danken,
- altijd en overal door Christus onze Heer.’