Dit artikel past in de serie over de Orthodoxie | |
Ook bekend als | |
![]() | |
De belangrijkste concilies Theologie | |
Patriarchaten | |
Autocephale Kerken | |
Liturgie | |
Personen | |
Kerkinterieur | |
Liturgische gewaden |
De oosters-katholieke Kerken, geünieerde kerken of kortweg uniaten (ook wel katholiek-oosterse Kerken genoemd) zijn katholieke kerkgenootschappen die een oosterse ritus gebruiken en zijn deel van de Katholieke Kerk en daarom verbonden met de westerse Kerk. Samen met de oriëntaals-orthodoxe Kerken en de Oosters-orthodoxe Kerk worden ze tot het oosters christendom gerekend.
Zij erkennen de paus van Rome als herder van alle katholieken en hebben een eigen liturgie (volgens de Oosterse ritus) en een eigen codex voor het canoniek recht (de Codex Canonum Ecclesiarum Orientalium). Aan het hoofd van verschillende van deze kerken staat een patriarch.
Geschiedenis[]
Een deel van deze Kerken vindt zijn oorsprong in de oriëntaals-orthodoxe Kerken. Zij volgen de Antiocheense, Chaldeeuwse, Alexandrijnse of Armeense ritus.
Een ander deel van deze Kerken ontstond nadat binnen de Oosters-orthodoxe Kerk een aantal lokale kerken zich weer onder het gezag van de paus plaatsten. Dit gebeurde onder meer in 1596, tijdens de Synode van Brest en in 1646 door de Unie van Uzhorod. Hun uiterlijke gebruiken – kledij, diensten, kerken, liturgie, iconen – zijn dezelfde als deze van de oosterse kerken. Zij volgen de Byzantijnse ritus.
Wat de leer betreft erkennen de oosters-katholieken alle dogma's van de rooms-katholieke Kerk terwijl de oriëntaals-orthodoxe Kerken hun geloofsleer betrekken uit de eerste oecumenische concilies van de ongedeelde kerk, te weten het Eerste Concilie van Nicaea (325), het Concilie van Constantinopel I (381) en het Concilie van Efeze (431) en de Oosters-orthodoxe Kerken alleen de dogma's van vóór het Groot Schisma tussen Oost en West (1054) aanvaarden, en dus onder meer niet het kerkelijk juridisch primaatschap van de paus van Rome.
Sinds het pontificaat van paus Pius X is de relatie tussen Rome en de met haar verbonden katholieke kerken van de Oostelijke riten bijzonder goed. Pius X celebreerde zelf al eens de Goddelijke Liturgie om daarmee de katholieke eenheid van de Kerk te benadrukken, onafhankelijk van de gevolgde apostolische liturgieën. Dit goede contact duurt nog altijd voort. Tijdens de begrafenis van paus Johannes Paulus II speelden oosterse patriarchen een prominente rol. Sommige oosters-katholieken voelen zich echter door het oecumenisme van de afgelopen decennia door Rome verraden, onder meer vanwege de contacten van het Vaticaan met de Russisch-orthodoxe Kerk in Moskou.
Verspreiding van de oosters-katholieken[]
Volgens het Annuario Pontificio waren er in 2007 ruim 16 miljoen oosters-katholieken. Zij vertegenwoordigen ruim 2% van de katholieke Kerk en 10% van alle oosterse christenen.
Vooral in Oost-Europa en het Midden-Oosten wonen vele uniaten. In België bevindt zich een belangrijk centrum van de uniaten in de abdij van Chevetogne.
Lijst van oosters-katholieke Kerken[]
Hieronder zijn de oosters-katholieke Kerken vermeld die verbonden zijn met Rome en de paus als universeel hoofd van de Kerk van Christus erkennen. Deze Kerken hebben hun eigen oosterse hiërarchie en hanteren een Oosterse ritus. Het aantal gelovigen in 2007, volgens het Annuario Pontificio, wordt vermeld alsmede de landen waar zij wonen.
- Maronitisch-katholieke Kerk (Levant, Verenigde Staten, Mexico, Argentinië, Brazilië, Canada, Australië) (3,1 miljoen)
- Syrisch-katholieke Kerk (Levant, Verenigde Staten) (132 000)
- Syro-Malankara-katholieke Kerk (Indië) (413 000)
- Chaldeeuws-katholieke Kerk (Levant, Iraq, Iran, Verenigde Staten, Australië) ( 418 000)
- Syro-Malabar-katholieke Kerk (Indië,Verenigde Staten) (3,9 miljoen)
- Armeens-katholieke Kerk (Armenië, Levant, Frankrijk, Brazilië, Mexico) (375 000)
- Georgisch-Armeens-katholieken (Georgië, Rusland, Oekraïne)
- Ethiopisch-katholieke Kerk (Ethiopië, Eritrea) (223 000)
- Koptisch-katholieke Kerk (Egypte) (161 000)
- Albanees-katholieke Kerk (Albanië) (3510)
- Bulgaars-katholieke Kerk (Bulgarije) (10 000)
- Byzantijns-katholieke Kerk in Amerika
- Georgisch-Byzantijns-katholieken
- Grieks-katholieke Kerk (Griekenland, Turkije) (2325)
- Grieks-melkitisch-katholieke Kerk (Levant, Brazilië, Verenigde Staten, Canada, Mexico, Venezuela, Australië) (1,3 miljoen)
- Hongaars-katholieke Kerk (Hongarije) (290 000)
- Italo-Albanees-katholieke Kerk (Italië) (63 000)
- Kroatisch-katholieke Kerk (Kroatië/Servië, Montenegro, Voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië) (56 000)
- Oekraïens-katholieke Kerk (Oekraïne, Polen, Verenigde Staten, Canada, Brazilië, Groot-Brittannië, Frankrijk, Duitsland) (4,2 miljoen)
- Roemeense Grieks-katholieke Kerk (Roemenië, Verenigde Staten) (763 000)
- Roetheens-katholieke Kerk (Oekraïne, Tsjechië, Verenigde Staten) (595 000)
- Russisch-katholieke Kerk (Verenigde Staten, Canada, Australië) (3 500)
- Slowaaks-katholieke Kerk (Slovakije, Canada) (243 000)
- Apostolisch Exarchaat van de Tsjechische Republiek (Tsjechië) (178 000)
- Wit-Russisch-katholieke Kerk (Wit-Rusland, Verenigde Staten, Groot-Brittannië) (50 000)
Zie ook[]
- Oosters-katholieke Kerken in Noord-Amerika
- Oosterse Kerken
- Oosters-orthodoxe Kerken
- Oriëntaals-orthodoxe Kerken
- Orthodoxie
- Thomaschristenen
Externe links[]
- Katholieke Gemeenschap van de Byzantijnse ritus in Nederland
- Gemeenschap Johannes van Damascus, Byzantijnse ritus in het Nederlands
- Oosters-katholieke Kerken
- (de) Oosters-katholieke Kerken
- (en) Oosters-katholieke Kerken
- (en) cijfergegevens betreffende Oosters-katholieke Kerken
- (en) Patriarchen
Christendom (portaal) | |
---|---|
Drie-eenheid: Vader ∙ Zoon ∙ Heilige Geest |
ar:الكنائس الكاثوليكية الشرقية be-x-old:Усходнія Каталіцкія Цэрквы bg:Източнокатолически църкви da:De unerede kirker fi:Idän katoliset kirkot fr:Églises catholiques orientales frp:Églléses catoliques levantenches he:נצרות מזרחית קתולית hr:Istočne katoličke Crkve hu:Keleti katolikus egyházak id:Ritus Timur it:Chiesa sui iuris ja:東方典礼カトリック教会 ka:აღმოსავლური ტიპიკონის კათოლიკური ეკლესია ko:동방 가톨릭교회 la:Ecclesiae Catholicae Orientales lt:Unitai no:Orientalske katolske kirker pl:Katolickie Kościoły wschodnie pt:Rito oriental ro:Greco-catolicism ru:Восточнокатолические церкви sh:Istočne katoličke crkve simple:Eastern Catholic churches sk:Východné katolícke cirkvi sl:Katoliške cerkve vzhodnega obreda sr:Источне католичке цркве sv:Katolska östkyrkor sw:Makanisa Katoliki ya Mashariki tr:Doğu Katolik Kiliseleri uk:Уніати zh:東儀天主教會