Antoon Wullepit rechter van de interdiocesane rechtbank van eerste instantie en consultor van de Congregatie voor de Clerus; Sint Salvatorskapittel
Een officiaal is een rechter aan een kerkelijke rechtbank van de Katholieke Kerk. Hij spreekt recht volgens het canoniek recht binnen een bepaald bisdom.
De positie van de officiaal en de procedures van het officialaat zijn tegenwoordig geregeld in de Codex Iuris Canonici van 1983 (Boek VII, Deel I Titel II - Verschillende graden en soorten van rechtbanken, canones 1417-1445). De officialen doen tegenwoordig vooral uitspraken in zaken over huwelijksrecht. Verschillende Nederlandse bisdommen hebben momenteel dezelfde officiaal.
Geschiedenis[]
Het instituut van de officiaal ontstond in het eerste kwart van de dertiende eeuw in Noord-Frankrijk en het Heilige Roomse Rijk. De bisschoppen konden de groeiende stroom rechtszaken niet meer persoonlijk afhandelen. Een aantal bisschoppen ging ertoe over speciale functionarissen aan te stellen als rechters. Vaak waren dit kanunniken van het bisschoppelijk kapittel. Voor de Nederlanden zijn er vroege documenten bewaard over het diocees Doornik. Ook in het bisdom Utrecht bestond er al vroeg een officiaal. Het bijzondere aan de Utrechtse situatie was de aanwezigheid van officialen bij de andere collegiale kapittels in de stad Utrecht. Zij dienden onder andere als een goed toegankelijk administratiebureau voor de overdracht van rechten op onroerend goed.
Wetenswaardigheden[]
De Bretonse heilige Ivo Hélory (1253-1303), patroonheilige van de juristen, was officiaal te Tréguier. De priester en sterrenkundige Govaert Wendelen was officiaal bij de kerkelijke rechtbank te Doornik van 1650 tot 1659.
Externe links[]
fr:Office hu:Köztisztviselő it:Ufficiale (funzionario) ja:職員 lt:Valstybės tarnautojas pl:Funkcjonariusz publiczny sv:Ämbetsman