Nederlands Gereformeerde Kerken

Nederlands Gereformeerde Kerken

Indeling

Hoofdstroming

Protestantisme

Richting

Gereformeerd calvinisme

Voortgekomen uit

Geref. Kerk (vrijgem.) in 1967

Aard

Locatie

Verspreid over Nederland en Zuid-Afrika

Aantal leden

32.688 (31 dec. 2008)

Karakter

Inhoud: Orthodox-gereformeerd
Vorm: traditioneel tot evangelisch

Portaal Portaalicoon

Christendom

De Nederlands Gereformeerde Kerken (NGK) was een gereformeerd kerkgenootschap, in 1967 ontstaan uit de Gereformeerde Kerken (vrijgemaakt) (GKV). Er waren nauwe banden met de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) en ook was er al geruime tijd weer meer toenadering tot de vrijgemaakten. In 2023 zijn de Nederlands Gereformeerde Kerken gefuseerd met de Gereformeerde Kerken (vrijgemaakt) tot de Nederlandse Gereformeerde Kerken.

Omvang[]

Op 31 december 2007 hadden de Nederlands Gereformeerde Kerken 32.579 leden en doopleden, (260 leden meer dan per eind 2006), op 1 januari 2007 hadden de Nederlands Gereformeerde Kerken 32.320 leden, (98 leden meer dan een jaar eerder). De NGK groeide licht en gestaag. Per eind 2007 had de NGK 91 plaatselijke kerken en waren er 87 predikanten werkzaam (5 meer dan in 2006). Tien gemeenten waren samenwerkingsgemeenten met de CGK. Plaatselijk werd samengewerkt met allerlei kerken, van evangelisch tot PKN (vooral de confessionele stromingen daarbinnen). In mei 2004 sloten enkele gereformeerde predikanten en de Gereformeerde Kerken van Westbroek, en in 2005 de gemeente Haarlem-Centrum zich bij de NGK aan, naar aanleiding van het opgaan van de Gereformeerde Kerken in Nederland in de PKN.

Zoals ook in de voorgaande jaren steeg in 2007 het aantal leden, voornamelijk door natuurlijke groei en binnenkomst uit andere kerken. Ondanks voornoemde positieve ontwikkelingen was er echter ook een zorgwekkende trend. Volgens de samensteller van het Informatieboekje 2008 voor de NGK (ds. Compagnie) was het bezoek van de tweede zondagse kerkdienst „schrikbarend” afgenomen „en er zijn al kerken die niet meer iedere zondag een tweede dienst beleggen; in sommige plaatsen is de tweede dienst al geheel afgeschaft." Nadere gegevens over het afnemende kerkbezoek werden echter niet genoemd.

Geschiedenis[]

De geschiedenis van de NGK valt te traceren tot een beweging die vanaf 1925 ontstond in de Gereformeerde Kerken van predikanten die kritisch waren over de leer van Abraham Kuyper en vonden dat deze te veel tot een sluitend systeem was geworden van waaruit de Bijbel werd uitgelegd. Deze predikanten spraken meer direct vanuit de Bijbel. Aanhangers van Kuyper reageerden daar verontrust op, en dit leidde tot een aantal leeruitspraken op de synode van Sneek (1939–1942), waarvan de bekendste gaat over het genadeverbond en de wedergeboorte. Dit leidde tot de Vrijmaking in 1944, waaruit de Gereformeerde Kerken (vrijgemaakt) ontstonden.

Reeds vanaf het begin bestonden er binnen deze kerken echter twee stromingen, waarvan de ene het bereikte wilde vastleggen door voor alles eigen kerkelijke organisaties op te richten; men zag de vrijgemaakte kerk ook als de enige ware kerk. De andere groep stond meer open naar andere kerken en organisaties. Uiteindelijk leidde dit in 1964 tot de schorsing van ds. Van der Ziel te Groningen-Zuid, en in 1966 tot de Open Brief. Ondertekenaars van deze brief werden uit de kerk gezet, en velen volgden hen. De ontstane groep kerken werden aanvankelijk buitenverbanders genoemd. Vanaf 1979 heette deze groepering officieel de Nederlands Gereformeerde Kerken.

Vorm en inhoud[]

Inhoudelijk werd de NGK gerekend tot de orthodox-gereformeerde kerken, maar diverse plaatselijke kerken (gemeenten) kenden bijvoorbeeld wel de vrouw in het diaken- en vanaf begin 2005 officieel erkend ook in het ouderlingen-ambt. Qua vorm besloeg de NGK een breed spectrum; enerzijds waren er verschillende traditionele gemeenten die qua vorm overeenkwamen met de GKV en de CGK, anderzijds waren er gemeenten met sterke evangelische invloeden zoals volwassendoop door onderdompeling en een praiseband voor de muzikale begeleiding naast of in plaats van het orgel.

De kerk baseerde zich op de Bijbel en erkende de drie belijdenisgeschriften van de oude christelijke kerk en de Drie Formulieren van Enigheid. Haar kerkorde was het Akkoord van Kerkelijk Samenleven (AKS), een minimalistische variant van de Dordtse Kerkorde. Een typisch kenmerk van de NGK was dat de gemeenten meer vrijheid hadden dan in veel andere gereformeerde kerkgenootschappen. Doordat er twee keer binnen korte tijd slechte ervaringen waren geweest met synodes, heerste er binnen het kerkverband een sterke weerzin tegen een al te strakke kerkelijke organisatie. In plaats van synodes en classes waren er landelijke en regionale vergaderingen, die minder mogelijkheden hadden om besluiten op te leggen aan de plaatselijke gemeenten. Hierdoor was de NGK een vrij diverse groep kerken.

Opleiding[]

Studenten die predikant wilden worden waren vrij om te kiezen waar ze hun opleiding volgden. Er was een landelijk advies om te studeren aan de Theologische Universiteit Apeldoorn (TUA) van de CGK, maar sommigen studeerden aan de vrijgemaakte Theologische Universiteit Kampen of nog elders. Een aantal gemeenten hadden samen het Nederlands Gereformeerd Seminarie opgericht, waar de aankomend predikanten na hun opleiding terecht konden. Op deze "vervolgopleiding" werd meer aandacht besteed aan bijbelkennis en praktische vaardigheden en minder aan de wetenschappelijke vorming zoals overheidsgesubsidieerde instellingen die bieden.

Op 5 november 2005 werd er op de landelijke vergadering voor Nederlands Gereformeerde Kerken besloten dat er vanaf 2006 een eigen opleiding zou komen voor predikanten. Voor het organiseren van een geheel eigen opleiding werd het kerkgenootschap in de eigen gelederen toch als te klein beschouwd. Daarom was het idee dat deze opleiding geïntegreerd diende te worden in de predikantenopleiding aan de eerder genoemde TUA. Zo'n 80% van de opleiding zou gaan bestaan uit onderdelen uit de bestaande "christelijke gereformeerde" opleiding, en ongeveer 20% zou het "Nederlands gereformeerde" onderdeel gaan vormen.

Overige informatie[]

De kerken bedreven zending, voornamelijk in Nqutu in Zuid-Afrika, maar ook elders, waaronder Zending op Soemba en door het vertalen van gereformeerde literatuur in het Spaans en die gratis te distribueren in Latijns-Amerika (FeLiRe, voorheen Spanjewerk). De zending was niet landelijk georganiseerd, maar de projecten werden gerund door een of meer gemeenten in samenwerking met een groep "steunbiedende" gemeenten.

Een landelijk blad dat in de kring van deze kerken werd uitgegeven en gelezen is Opbouw.

Bekende leden[]

Ad de Boer (1946), journalist, presentator, voormalig EO-directeur
Tineke Huizinga (1960), politica (RPF, ChristenUnie, staatssecretaris)
Klaas Jan Mulder (1930-2008), organist, pianist en dirigent
Pieter van Kampen (1946-2009), predikant
Willem Smouter (1957), journalist, predikant
Tom Viezee (1950), oud-politicus (RPF, ChristenUnie, voormalig burgemeester) en predikant
Bert de Vries (1938), oud-politicus (ARP, CDA, fractievoorzitter en minister van Sociale Zaken)
Jack de Vries (1968), politicus (CDA, staatssecretaris)