Moksha (Sanskriet: मोक्ष niet-gekwalificeerde bevrijding of spirituele emanicipatie) verwijst in het algemeen naar de bevrijding uit de cyclus van dood en reïncarnatie door vereniging met of opgaan in Nirguna Brahma (Brahman zonder guna's of kwaliteiten). In de yogafilosofie wordt het gezien als de transcendentie van het fenomenale zijn, voorbij het bewustzijn van tijd, ruimte en karma (oorzaak-gevolg).
Moksha wordt niet gezien als een soteriologisch doel zoals als in de joods-christelijke context, maar betekent ontbinding van het "ik-gevoel" (ego) of het oplossen van de namarupa (naam-vorm).
Mukti (Sanskriet: spirituele bevrijding) is ongeveer hetzelfde als Moksha, maar hier vindt de bevrijding plaats door vereniging met Saguna Brahma (Brahma mét guna's). Bij moksha vindt een extra "ontsnapping" van de individuele ziel plaats vanuit Saguna Brahma (waarin de schepping besloten ligt) naar de ongekwalificeerde en oneindige Nirguna Brahma via één bepaald tangentieel punt. In het boeddhisme noemt men mukti nirvana en moksha mahanirvana. Ook in het jaïnisme kent men deze twee concepten.
In de Tantra gaat men er vanuit dat ontsnapping van Saguna naar Nirguna Brahma alleen mogelijk is met behulp van Taraka Brahma, die zich ophoudt in het tangentiële punt (op het raakvlak) tussen Saguna Brahma en Nirguna Brahma.
Middelen om moksha te bereiken[]
Er zijn vier yoga's of paden voor het bereiken van Moksha. Zij zijn de manieren van onbaatzuchtige dienstverlening, van zelf-oplossende liefde, van absoluut onderscheidingsvermogen, en van "koninklijke" meditatieve onderdompeling.
|
Portaal Yoga |
Bronnen, noten en/of referenties:
Dit artikel of een eerdere versie ervan is vertaald vanaf de Engelstalige Wikipedia
| Hindoeïsme | Bestand:DevanagariAum.svg | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
bg:Мокша ca:Mokxa cs:Mókša da:Moksha eu:Moksha fi:Mokša (hindulaisuus) fr:Moksha hi:मोक्ष id:Moksa it:Mokṣa ja:解脱 ka:მოკშა ko:해탈 mk:Мокша new:मोक्ष no:Moksha pl:Moksza (hinduizm) ps:موکشا pt:Moksha ro:Moksha ru:Мокша (философия) sa:मोक्ष simple:Moksha sk:Mókša sr:Мокша sv:Moksha tr:Mokşa uk:Мокша (філософія) ur:مکش vi:Giải thoát