Godsdienstvrijheid

Deel van een serie artikelen over de
Godsdienstfilosofie

..Het goddelijke

Standpunten: Agnosticisme - Antitheïsme - Atheïsme - Deïsme - Henotheïsme - Ietsisme - Kakotheïsme - Monolatrisme - Monotheïsme - Misotheïsme - Pandeïsme - Panentheïsme - Pantheïsme - Polytheïsme - Theïsme Filosofische concepties: Demiurg - Onbewogen Beweger - God (monotheïsme) Argumenten: Argumenten tegen het bestaan van God - Cirkelredenering van Descartes - Godsbewijs - God van de gaten - Russells theepot - Theodicee

..Religies

Relevante religies: Theïstische religies: Bahai - Christendom - Confucianisme - Germaanse mythologie - Griekse godsdienst - Jodendom - Hindoeïsme - Hurritische mythologie - Islam - Oud-Griekse godsdienst - Romeinse godsdienst - Taoïsme - Zoroastrianisme Non-theïstische religies: Boeddhisme - Humanisme Overzicht van alle religies

..Themata en concepten

Bijgeloof - Creatie - Creationisme - Eschatologie - Ethiek - God - Godsdienstvrijheid - Hiernamaals - Ideaal - Indifferentisme - Natuurtoestand - Oorsprong van het leven - Openbaring - Probleem van het lijden - Rede - Religie van de rede - Religieuze bijeenkomst - Staatsgodsdienst - Theocratie - Vergeving - Wonder - Zin van het leven - Zonde

..Stromingen

Analytische filosofie - Apologetiek - Fenomenologie - Fideïsme - Joodse godsdienstfilosofie - Natuurlijke theologie - Neothomisme

..Godsdienstfilosofen

Augustinus - Anselmus - Aquino - Buber - Cohen - Descartes - Halevi - Hartshorne - Hubbeling - Kant - Kierkegaard - Lévinas - Nietzsche - Rosenzweig - Russell - Spinoza - Swinburne - Tillich - Wolterstorff

..Werken

Die Religion innerhalb der Grenzen der bloßen Vernunft - Pensées - Tractatus theologico-politicus - Vrees en beven - De vrolijke wetenschap

Filosofie portaal

Bestand:Declaration of Human Rights.jpg

De Franse mensenrechtenverklaring

Godsdienstvrijheid is een van de klassieke grondrechten. Het houdt in dat men de vrijheid heeft zelf te kiezen om tot een godsdienst toe te treden en deze te belijden en beoefenen. Het is een van de rechten uit de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens:

Artikel 18.
Een ieder heeft recht op vrijheid van gedachten, geweten en godsdienst; dit recht omvat tevens de vrijheid om van godsdienst of overtuiging te veranderen, alsmede de vrijheid hetzij alleen, hetzij met anderen zowel in het openbaar als in zijn particuliere leven zijn godsdienst of overtuiging te belijden door het onderwijzen ervan, door praktische toepassing, door eredienst en de inachtneming van geboden en voorschriften.

België[]

In België bepalen artikels 19 tot en met 21 van de Belgische Grondwet de godsdienstvrijheid:

Art. 19 - De vrijheid van eredienst, de vrije openbare uitoefening ervan, alsmede de vrijheid om op elk gebied zijn mening te uiten, zijn gewaarborgd, behoudens bestraffing van de misdrijven die ter gelegenheid van het gebruikmaken van die vrijheden worden gepleegd.

Art. 20 - Niemand kan worden gedwongen op enigerlei wijze deel te nemen aan handelingen en aan plechtigheden van een eredienst of de rustdagen ervan te onderhouden.

Art. 21 - De Staat heeft niet het recht zich te bemoeien met de benoeming of de installatie der bedienaren van enige eredienst of hun te verbieden briefwisseling te houden met hun overheid en de akten van deze overheid openbaar te maken, onverminderd, in laatstgenoemd geval, de gewone aansprakelijkheid inzake drukpers en openbaarmaking.

Het burgerlijk huwelijk moet altijd aan de huwelijksinzegening voorafgaan, behoudens de uitzonderingen door de wet te stellen, indien daartoe redenen zijn.

Het tweede deel van artikel 21 wordt door velen juist beschouwd als strijdig met de vrijheid van godsdienst en in februari 2001 stelden de volksvertegenwoordigers Verherstraeten en Leterme voor dit grondwetsartikel af te schaffen en ook de eraan verbonden strafbepalingen op te hefffen.

Nederland[]

In artikel 6 van de Nederlandse grondwet wordt het recht op vrijheid van godsdienst aangeduid. Het artikel luidt:

Artikel 6.

Ieder heeft het recht zijn godsdienst of levensovertuiging, individueel of in gemeenschap met anderen, vrij te belijden, behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet.
De wet kan ter zake van dit recht buiten gebouwen en besloten plaatsen regels stellen ter bescherming van de gezondheid, in het belang van het verkeer en ter bestrijding of voorkoming van wanordelijkheden.

Nederland kent wel de Zondagswet.

Overige landen[]

Bestand:Religiousfreedom.png

Toestand van de godsdienstvrhijheid per land, gebaseerd op het rapport Global Restrictions on Religion, The Pew Forum on Religion & Public Life, december 2009 (licht geel : weinig restricties - rood: zeer veel restricties

Verschillende pressiegroepen en regeringen trachten een overzicht te geven van de mate van godsdienstvrijheid in de wereld. Zo publiceert het US State Department sinds 2001 een jaarlijks rapport. In 2005 werden voornamelijk de communistische staten Birma, China, Noord-Korea en Vietnam en verschillende landen met een moslimmeerderheid (Eritrea, Iran, Saoedi-Arabië en Soedan) genoemd als landen waar in het afgelopen jaar ernstige schendingen werden gepleegd op de godsdienstvrijheid.

Katholieke Kerk[]

De Katholieke Kerk erkent het recht op gewetensvrijheid en in het bijzonder op godsdienstvrijheid^[1]. Dit recht is gebaseerd op de ontologische waardigheid van de menselijke persoon en niet op een veronderstelde gelijkheid van godsdiensten of menselijke culturele systemen^[2]^[3]^[4] ^[5] ^[6] ^[7]. Zo heeft paus Paulus VI gezegd dat "het Concilie dit recht op godsdienstvrijheid in geen enkel opzicht baseert op een aanname, als zouden alle godsdiensten en leerstellingen min of meer dezelfde waarde hebben; integendeel, het baseert dit recht op de waardigheid van de menselijke persoon die niet onderworpen mag worden aan van buiten komende dwang waardoor het geweten onder druk wordt gezet, wanneer het zoekt naar de ware godsdienst en zich daaraan gewonnen wil geven"^[8]. De leer over gewetensvrijheid en godsdienstvrijheid sluit niet uit dat de katholieke leer ook het indifferentisme en het godsdienstig relativisme veroordeelt^[9] ^[10] ^[11] ^[12] ^[13].

Zie ook[]

Christenvervolgingen
Amnesty International, Human Rights Watch, Forum 18, Kerk in Nood, Open Doors

Referenties

↑ Verklaring Dignitatis Humanae, Tweede Vaticaans Concilie
↑ 2e Vaticaans Concilie, Verklaring Over de godsdienstvrijheid - Het recht van de persoon en van de gemeenschappen op sociale en burgerlijke vrijheid in godsdienstige aangelegenheden, Dignitatis Humanae (7 dec 1965), 1. "Allereerst getuigt dan deze heilige kerkvergadering, dat God zelf aan het menselijk geslacht de weg heeft bekendgemaakt waarlangs de mensen door Hem te dienen in Christus verlost en zalig kunnen worden. Wij geloven dat deze énige en ware godsdienst zich bevindt in de katholieke en apostolische Kerk.- Dit vermindert niet de ongeveinsde eerbied die de Kerk heeft voor de verschillende godsdienstige tradities waarin zij 'elementen van waarheid en goedheid erkent'
↑ 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de Kerk, Lumen Gentium (21 nov 1964), 16
↑ 2e Vaticaans Concilie, Decreet, Over de missie-activiteit van de Kerk, Ad Gentes Divinitus (7 dec 1965), 11
↑ 2e Vaticaans Concilie, Verklaring over de houding van de Kerk tegenover niet-christelijke godsdiensten, Nostra Aetate (28 okt 1965), 2
↑ Paus Johannes Paulus II, Encycliek, Over de blijvende geldigheid van de missie-opdracht, Redemptoris Missio (7 dec 1990), 5
↑ Curie, Congregatie voor de Geloofsleer, Uniciteit en heilbrengende universaliteit van Jezus Christus en de Kerk, Dominus Jesus (6 aug 2000), 2.8.21
↑ Paus Paulus VI, Toespraak tot het College van Kardinalen, in: Insegnamenti di Paolo VI, 14 (1976), 1088-1089
↑ Z. Paus Pius IX, Encycliek, Over de zuiverheid van de Katholieke leer, Quanta Cura (8 dec 1864)
↑ Paus Leo XIII, Encycliek, Immortale Dei (1 nov 1885)
↑ Paus Pius XI, Encycliek, Over het feest van Christus Koning, Quas Primas (11 dec 1925)
↑ Catechismus van de Katholieke Kerk (15 aug 1997), 2108
↑ Curie, Congregatie voor de Geloofsleer, Uniciteit en heilbrengende universaliteit van Jezus Christus en de Kerk, Dominus Iesus (6 aug 2000), 22

Externe links[]

als:Religionsfreiheit arz:حرية العقيده bg:Свобода на религията и вярата ca:Llibertat de culte cs:Náboženská svoboda da:Religionsfrihed el:Ανεξιθρησκία eo:Religia libereco fa:آزادی ادیان fi:Uskonnonvapaus fr:Liberté de religion he:חופש דת hr:Sloboda vjeroispovjesti hu:Vallásszabadság is:Trúfrelsi it:Libertà religiosa ja:信教の自由 ko:종교의 자유 ms:Kebebasan beragama no:Religionsfrihet pl:Wolność religijna pt:Liberdade religiosa ro:Libertate religioasă ru:Свобода вероисповедания simple:Freedom of religion sv:Religionsfrihet ta:சமயச் சுதந்திரம் ur:مذہبی آزادی vi:Tự do tín ngưỡng zh:宗教自由

[1] Verklaring Dignitatis Humanae, Tweede Vaticaans Concilie

[2] 2e Vaticaans Concilie, Verklaring Over de godsdienstvrijheid - Het recht van de persoon en van de gemeenschappen op sociale en burgerlijke vrijheid in godsdienstige aangelegenheden, Dignitatis Humanae (7 dec 1965), 1. "Allereerst getuigt dan deze heilige kerkvergadering, dat God zelf aan het menselijk geslacht de weg heeft bekendgemaakt waarlangs de mensen door Hem te dienen in Christus verlost en zalig kunnen worden. Wij geloven dat deze énige en ware godsdienst zich bevindt in de katholieke en apostolische Kerk.- Dit vermindert niet de ongeveinsde eerbied die de Kerk heeft voor de verschillende godsdienstige tradities waarin zij 'elementen van waarheid en goedheid erkent'

[3] 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de Kerk, Lumen Gentium (21 nov 1964), 16

[4] 2e Vaticaans Concilie, Decreet, Over de missie-activiteit van de Kerk, Ad Gentes Divinitus (7 dec 1965), 11

[5] 2e Vaticaans Concilie, Verklaring over de houding van de Kerk tegenover niet-christelijke godsdiensten, Nostra Aetate (28 okt 1965), 2

[6] Paus Johannes Paulus II, Encycliek, Over de blijvende geldigheid van de missie-opdracht, Redemptoris Missio (7 dec 1990), 5

[7] Curie, Congregatie voor de Geloofsleer, Uniciteit en heilbrengende universaliteit van Jezus Christus en de Kerk, Dominus Jesus (6 aug 2000), 2.8.21

[8] Paus Paulus VI, Toespraak tot het College van Kardinalen, in: Insegnamenti di Paolo VI, 14 (1976), 1088-1089

[9] Z. Paus Pius IX, Encycliek, Over de zuiverheid van de Katholieke leer, Quanta Cura (8 dec 1864)

[10] Paus Leo XIII, Encycliek, Immortale Dei (1 nov 1885)

[11] Paus Pius XI, Encycliek, Over het feest van Christus Koning, Quas Primas (11 dec 1925)

[12] Catechismus van de Katholieke Kerk (15 aug 1997), 2108

[13] Curie, Congregatie voor de Geloofsleer, Uniciteit en heilbrengende universaliteit van Jezus Christus en de Kerk, Dominus Iesus (6 aug 2000), 22

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]