De Friezenkerk gezien vanaf de koepel van de Sint-Pietersbasiliek; op de voorgrond de heiligenbeelden op de colonnade van het Sint-Pietersplein. |
De Friezenkerk |
De Friezenkerk (Italiaans:Ss. Michele e Magno) in Rome is in 1141 gebouwd tegen een van de Romeinse heuvels, de Janiculus, die grenst aan het Sint-Pietersplein. Dankzij haar ligging is zij bewaard gebleven toen in de 16e eeuw alle gebouwen die onder aan de heuvel stonden werden gesloopt voor de bouw van de Sint-Pieter. De kerk behoort tot de extra-territoriale bezittingen van het Vaticaan op de Janiculum, die in 1990 door de UNESCO zijn toegevoegd aan de Werelderfgoedlijst[1].
Waar nu de kerk van de Friezen staat (ook wel 'Kerk der Friezen' genoemd), woonde twaalfhonderd jaar geleden een Friese kolonie. Deze de Schola van de Friezen wordt genoemd bij de ontvangst van paus Leo III na zijn terugkeer in Rome in 799, bij de begroeting van Karel de Grote in 800, en door Lodewijk II in 844. In 845 verdedigden de Friezen samen met de inwoners van de andere scholae de Sint-Pieter en bijbehorende wijk tegen de inval van de Saracenen, helaas werden de scholae geplunderd. Kort daarna werd de wijk door een muur omgeven, waarvan nog altijd resten te zien zijn. Ieder die vanuit het Friese grondgebied naar Rome kwam streek daar neer. Ook andere volkeren hadden een dergelijke wijk, maar die van de Friezen ligt het dichtst bij de St Pieter.
Van het oude, originele kerkje dat bij die kleine nederzetting hoorde is niets teruggevonden. Het moet verwoest zijn door oorlogsgeweld. De patroon van de Friezenkerk was: Michael, de aartsengel die Rome ooit van de pest heeft bevrijd. Later kreeg het er een tweede patroon bij: Sint-Magnus, een heilige 3e-eeuwse bisschop die bij toeval hier, vijfhonderd jaar na zijn dood, terecht kwam. Volgens een inscriptie uit de 13e of 14e eeuw hadden al te ijverige Friezen namelijk zijn relieken mee naar het hoge noorden willen nemen, maar dat zou door Paus Leo IV tegengehouden zijn en de relieken bleven in Rome, in de kerk die vanaf toen een dubbele naam kreeg; kerk van Michael en Magnus. In 1141 is de nieuwe kerk gebouwd: groter en mooier dan de eerste kerk geweest moet zijn. Het was een romaans bouwwerk, met oude zuilen, en een fraaie klokkentoren. Die klokkentoren is nog steeds te bewonderen, maar de kerk ziet er nu heel wat anders uit dan toen hij gebouwd werd. In de achttiende en negentiende eeuw werd het interieur zo ingrijpend gewijzigd, dat alleen kleine details die ouderdom nog verraden. Er zijn twee fragmenten van een grafplaat voor een zekere Hebus, een Friese ridder die in 1004 in Rome op negentigjarige leeftijd overleed.
Naam[]
Ondanks dat de naam Friezenkerk anders doet vermoeden, heeft deze geen specifieke betrekking op de huidige bewoners van Friesland of de sprekers van het Fries.
In de vroege middeleeuwen stond het gebied van de (Germaanse) Lage Landen bekend als 'Frisia'. Voor de volksverhuizingen woonden hier namelijk de stam van de Fresones/Frisii aan wie de Romeinen de naam voor de regio ontleenden.
De taal van de Romeinen, het Latijn, was ook in de middeleeuwen de schrijftaal van de Lage Landen en schrijvers bleven de Laat-Romeinse terminologie gebruiken. Een 'Fries' was dus iemand uit het gebied van de Lage Landen, voor wie de kerk als een opvangplaats fungeerde wanneer zij als pelgrims in Rome aankwamen.
Trivia[]
In 1446 ontnam paus Eugenius IV van de Friezen het eeuwigdurend recht op de Santi Michele e Magno kerk te Rome.
Bronnen en externe links[]
- M.P.M Muskens, Friezen. Franken. Nederlanders. Op bedevaart, voor studie, voor overleg in Rome (Rome, 1987)
- De Friezenkerk in Rome
- Korte geschiedenis Friezenkerk
Sant'Andrea al Quirinale · Sant'Andrea delle Fratte · Sant'Andrea della Valle · Sant'Andrea in Via Flaminia · Santi Angeli Custodi a Città Giardino · San Bernardo alle Terme · Santi Bonifacio e Alessio · San Carlo ai Catinari · San Carlo al Corso · Basiliek van Santa Cecilia in Trastevere · San Cesareo in Palatio · San Clemente (basiliek) · San Crisogono · Santa Croce in Gerusalemme · Santa Croce in Via Flaminia · Santi XII Apostoli· Santi Domenico e Sisto · Sant'Eugenio · Sant'Eusebio · San Francesco di Paola ai Monti · San Francesco a Ripa · Friezenkerk · Il Gesù · San Gioacchino ai Prati di Castello · Santi Giovanni e Paolo · Gran Madre di Dio · San Gregorio Magno al Celio · Sant'Ignazio · Sint-Juliaan-der-Vlamingen · Sint-Jan van Lateranen · San Lorenzo in Damaso · San Luigi dei Francesi · Santuario della Madonna del Divino Amore · Santi Marcellino e Pietro · San Marcello al Corso · Santa Maria Liberatrice a Monte Testaccio · Santa Maria dell'Anima · Santa Maria in Via Lata · Santa Maria Consolatrice al Tiburtino · Basiliek van Maria de Meerdere · Santa Maria in Aracoeli · San Marco · Santa Maria della Pace · Santa Maria della Vittoria · Santa Maria del Popolo · Santa Maria del Suffragio (Rome) · Santa Maria in Domnica · Santa Maria in Trastevere · Santa Maria in Vallicella · Santa Maria sopra Minerva · Santa Maria in Transpontina · Santa Maria in Trivio · Santa Maria in Via · Natività di Nostro Signore Gesù Cristo a Via Gallia· Nostra Signora del Sacro Cuore · Pantheon (Rome) · Santi Pietro e Paolo a Via Ostiense · Santa Prassede · Santa Prisca · Santa Pudenziana · Santissimo Nome di Maria al Foro Traiano · San Patrizio · Sint-Paulus buiten de Muren · Santi Quattro Coronati · Preziosissimo Sangue di Nostro Signore Gesù Cristo · Sint-Pietersbasiliek · Santa Sabina · San Silvestro in Capite · Sixtijnse Kapel · Santa Teresa al Corso d’Italia · Tempietto · San Pietro in Vincoli · Regina Apostolorum · San Salvatore in Lauro · Trinità dei Monti · Sant'Agnese in Agone · Santa Maria dei Miracoli en Santa Maria in Montesanto · Santa Maria in Campitelli · Sint-Agnes buiten de muren · Santa Maria degli Angeli e dei Martiri · Sint-Anastasiabasiliek · San Martino ai Monti · Sint-Sebastiaan buiten de Muren
fy:Friezentsjerke it:Chiesa dei Santi Michele e Magno stq:Fräisensäärke