.jpg){kind=link}
Armageddon door Nikolaj Roerich, 1935-1936
De eindtijd, het einde der tijden en armageddon zijn begrippen die met wisselende betekenissen in vele (al dan niet gestructureerde) religies voorkomen.
Volgens de traditie van het christendom (de terugkeer van Jezus), de islam (terugkeer van Isa, Jezus, en de komst van de Mahdi) en het jodendom (de komst van de Messias) wordt het gebruikt om het laatste stuk van de wereldgeschiedenis aan te duiden. Moderne christelijke theologen lezen de teksten als een bemoediging voor iedereen die hoopt dat 'de tijden' voorbij zullen gaan. In het boeddhisme heeft men ook een soort eindtijd als de ware Boeddha terugkeert, maar hier speelt dat niet zo'n expliciete rol als in bovengenoemde monotheïstische godsdiensten. Gnostici, New Age-ers en sommige nieuwe religieuze bewegingen spreken over het afronden van een belangrijke periode en de start van het nieuwe koninkrijk Gods op aarde. Het Eindtijddenken kent verschillende, ook seculiere politieke vertalingen.
Christelijke voorstellingen van de Eindtijd[]
Het Laatste Oordeel (detail) van Michelangelo in de Sixtijnse Kapel in Rome
In de voorstelling van de Eindtijd binnen de christelijke traditie staat de wederkomst van Jezus Christus centraal, die de wet en de profetieën vevult. Door leven, dood en opstanding van Jezus kan volgens traditioneel-christelijke opvatting ieder mens verzoend worden met God wanneer hij het doopsel ontvangt. In de christelijke traditie belooft Christus aan de gelovige mens het eeuwig leven en het Koninkrijk van God. De Eindtijd staat voor een periode die gekenmerkt zal worden door geloofsafval, rampen en oorlogen. Aan het uiterste einde van die Eindtijd valt het optreden van de Antichrist, die volgens een gecombineerde interpretatie van onder meer het Boek Openbaringen, de eerste brief aan Timoteüs (4:1) en de twee brieven van Johannes (I 2:18,22 en II 1:7) nu al in de wereld is en die loochent dat Jezus de Messias is. De Antichrist zou 'orde' komen brengen en een korte periode van wereldvrede zal het resultaat zijn, waarna hij echter - geïnspireerd door satan - vervalt in het vervolgen van de christenen, terwijl ook strijd zal uitbreken tussen de volkeren, culminerend in de laatste grote strijd op de vlakte van Armageddon. De Eindtijd zou dan worden afgesloten met de Wederkomst van Jezus. In tegenstelling tot de interpretatie van de vroege Kerk dat met Jezus' terugkeer eerst een Duizendjarig vrederijk wordt gesticht (Millennialisme) waarna het Laatste Oordeel plaatsvindt, is in de latere katholieke en oosters-orthodoxe theologie dit vrederijk opgevat als een figuurlijke afspiegeling van de voorafgaande tijdperken waarin de Kerk van Christus triomfeert op aarde. Soms wordt in dit kader de tijdspanne van de Middeleeuwen genoemd, soms ook het christelijke gedeelte van het oude Romeinse Rijk. In deze lezing vindt het Laatste Oordeel plaats vlak nadat Jezus is teruggekeerd op aarde. Zij die in het Laatste Oordeel niet veroordeeld worden, beërven een nieuwe hemel en een nieuwe aarde waar het kwaad en ziekte en dood niet meer bestaan. God zal in hun midden wonen. Zij die wel veroordeeld worden zullen voor altijd van God gescheiden zijn.
Moderne christelijke theologen en het einde der tijden[]
Moderne theologen wijzen op de grote verschillen in historische context waarin bijbelse teksten over de zogenaamde Eindtijd zijn ontstaan. Ze interpreteren deze teksten niet als een 'draaiboek' voor het einde van de wereld, maar als tegendraadse, ondergrondse geschriften die in alle tijden steeds de eigen grote beroeringen, onzekerheden, dreigingen en verdukking van mensen hebben willen interpreteren als eindig en zo aanmoedigen tot volharding. Het gaat deze theologen in deze teksten dus niet om kennis over 'het einde van de wereld'. Je vindt teksten over het einde der tijden o.a. in het boek Daniël (11, 35-40) en Ezechiël (38-48) - de tijd dus van de Babylonische ballingschap - en eeuwen later keren ze terug bij o.a. Marcus (13), de tijd dus van de bezetting door de Romeinen en het boek Apocalyps dat Johannes op Patmos schreef met de tiran Nero voor ogen. Zulke teksten vormen volgens deze theologen geen orakel voor onze tijd, maar verbeelden in essentie de joodse, messiaanse traditie: een uitzien naar verlossing die telkens weer opduikt, zo ook in de vroege christelijke geloofstraditie. De katholieke theoloog Edward Schillebeeckx heeft aanbevolen teksten over de Eindtijd weliswaar te blijven lezen als uitdrukkingen van zulk messiaans verlangen naar de eindigheid van alle verdrukking - en dus niet alleen als merkwaardige archiefstukken uit ver vervlogen tijden - maar hij waarschuwde tegelijkertijd ze niet letterlijk te nemen, omdat ze anders vervormd dreigen te worden tot sombere, gewelddadige orakels om daarmee antwoorden te forceren op eigen onzekerheden.
Nieuwe religieuze bewegingen over de Eindtijd[]
Binnen het New Age denken zijn er gelijkenissen met het christendom voor wat betreft natuurrampen, doch deze worden geinterpreteerd als een onderdeel van een zuiveringsproces, waarbij Het Leven zichzelf ontdoet van elementen die Het Leven niet op lange termijn dienen. Verder verschijnen er volgens New Age denkers veel meer 'Nieuwetijdskinderen' die de mensheid vooruit zouden helpen in het in onvoorwaardelijke liefde staan ten opzichte van zichzelf en Het Leven in de breedste zin van het woord. Volgens de interpretatie van sommige nieuwe religieuze bewegingen en New Age bewegingen is deze eindtijd het einde van het "oude denken" in polarisaties zoals goed en kwaad, beter en slechter (vaak ontleend aan niet-dualistische Aziatische godsdiensten), etc. Aansluitend op begrippen ontleend aan de antroposofie betekent de terugkeer van Christus betekent hier het "indalen van de Christusenergie in het hart van de mensen", waarbij elk mens zich de onvoorwaardelijke liefde van God terug gaat eigen maken. Het laatste oordeel volgens deze individualistische interpretatie is de dag dat eenieder zijn eigen 'laatste oordeel' over een ander uitgesproken heeft, en aldus Christus weer in zijn/haar hart toelaat.
Politiek en Eindtijd[]
De politieke betekenis van religieuze verwachtingen over een Eindtijd die nabij is, is vandaag gelegen in hun invloed binnen Christelijk Rechts en het neo-conservatisme in de Verenigde Staten, omdat die openstaan voor interpretaties waarin een speciale rol wordt toegekend aan de huidige staat Israël. Palestijnse christelijke theologen zoals de lutherse bevrijdingstheoloog Mitri Raheb, wijzen in dit verband ook de zogenaamde Israëltheologie (Landtheologie) af, die in de oprichting van de staat Israël een zekere vervulling van Gods belofte ziet, maar die in de ogen van Palestijnse christenen neerkomt op een fundamentalistische legitimatie van de bezetting van hun land.
Binnen het ecologisme als seculiere politieke beweging wordt soms een verlangen naar duurzaamheid gerelateerd aan het voorspellen van de ondergang voor mens en milieu die snel naderbij zouden komen.
In de twintigste eeuw bediende het nationaalsocialisme zich van het het begrip Duizendjarig Rijk om zijn eigen eindeloze heerschappij mee aan te kondigen. De communistische ideologie koesterde in dit verband het geloof in de komst van een klassenloze samenleving, een toestand die door klassenstrijd zou kunnen worden bereikt. Beide totalitaire systemen konden de structuur van hun toekomstverwachting aan het Eindtijddenken ontlenen.
Zie ook[]
- Dag des oordeels
- Wederkomst van Jezus
- Eschatologie
- Marnix Gijsen (boek met dit onderwerp)
- New World Order
- Ragnarok
Externe link[]
eo:Tempofiniĝo fa:آخرالزمان fr:Fin des temps he:אחרית הימים ia:Ultime dies id:Akhir zaman it:Escatologia (Bibbia) ja:終わりの時 lv:Laika beigas ro:Sfârşitul lumii tr:Ahir zaman