Conclaaf van 1276 (augustus)

Sedisvacatie

Het conclaaf van 1276 dat plaatsvond in augustus was het derde conclaaf van dat jaar, volgend op de dood van paus Adrianus V op 18 augustus 1276. Zijn pontificaat had slechts 38 dagen geduurd.

Voorgeschiedenis

In januari 1276 waren de kardinalen voor de eerste keer bijeengekomen en vond voor de eerste maal de verkiezing van een nieuwe paus plaats conform het dekreet Ubi periculum van paus Gregorius X. Al na 1 dag was Innocentius V gekozen, die slechts vijf maanden en één dag paus was geweest. Het daaropvolgende conclaaf in juli koos paus Adrianus V, die na zijn aantreden mondeling bekend maakte het dekreet Ubi periculum niet geldig te willen verklaren. Zijn plotselinge dood, hij was zelfs nog niet gekroond, leidde er echter toe dat de bepalingen omtrent de organisatie van het conclaaf gehandhaafd bleven.

Conclaaf

Het derde conclaaf van 1276 vond plaats in Viterbo, de plaats waar Adrianus ook overleden was. Van de 13 nog in leven zijnde kardinalen had Bernard Ayglier zich volledig teruggetrokken van al zijn kerkelijke plichten en was Simon de Brion, de latere paus Martinus IV, niet aanwezig.

Het op 19 augustus 1276 begonnen conclaaf kende een tumultueus verloop. Op 4 september overleed kardinaal Riccardo Annibaldi. Een dag later werd Vicedominus de Vicedominis, een neef van paus Gregorius X, tot paus gekozen. Uit eerbetoon aan zijn oom was hij voornemens de naam Gregorius XI aan te nemen. De kardinaal overleed echter al enkele uren na zijn verkiezing en doordat zijn verkiezing nooit publiek werd gemaakt werd zijn naam niet opgenomen in de officiële lijst van pausen.

Op 8 september werd een andere kandidaat gekozen, João Pedro Julião, de eerste en enige Portugese paus in de geschiedenis. Hij nam de naam Johannes XXI aan. Op 20 september 1276 werd hij in de San Lorenzo kathedraal te Viterbo gekroond door de kardinaal-protodiaken Giovanni Gaetano Orsini, de latere paus Nicolaas III.

Nasleep

Na zijn benoeming tot paus bepaalde Johannes XXI met het dekreet Licet felicis recordationis het dekreet Ubi periculum als niet geldig. Een alternatief voorstel voor het beleggen van een conclaaf werd daarbij niet gemaakt. Gevolg was dat daaropvolgende verkiezingen opnieuw zeer lang duurden, waarvan die van paus Celestinus V (1294) met 877 dagen de op twee na langste periode was waarin de kerk geen paus kende.

Conclaaf van 1276 (augustus)

Duur	20 dagen
Kieskardinalen	12
Aanwezig	11
Afwezig	1
Italië	7
Frankrijk	3
Portugal	1
Overleden Paus	Adrianus V (1276)
Nieuwe Paus	Johannes XXI (1276-1277)

Externe link

• The Cardinals of the Holy Roman Church

pl:Papieska elekcja 1276 (Jan XXI)