| deel van de serie over Kloosters | |
|
en het christelijke | |
| |
|
Oorsprong families Stichters Gebruiken Nederlandse kloosters Belgische kloosters Kluizenarijen Kloosterkleding Verwante Artikelen | |
Onder de verzamelnaam Augustijnen verstaan we twee families van kloosterorden, die zich beide naar de kloosterregel van Augustinus richtten. Op grond daarvan streven zij een innerlijke harmonie met God na.
Augustijner Koorheren[]
De Orde van de Heilige Augustinus (Ordo Sancti Augustini, OSA) is een kloosterorde, die tussen de 10e en de 16e eeuw is ontstaan uit een groot aantal afzonderlijke kloostergemeenschappen. De mannen noemen we Augustijner koorheren, kanunniken, stifts- of kapittelheren, de vrouwen stiftdames, kanunnikessen of Augustinessen. Deze gemeenschappen verenigden zich in een aantal congregaties.
Al in 1104 werd de abdij Rolduc gesticht, waarvan een Augustijns klooster deel uitmaakte. In 1236 richtten de augustijnen in Hasselt een klooster op en stichtten er een school.
Behalve de Augustijner Koorheren leefden ook de Premonstratenzer Koorheren en de Kruisheren naar de regels van Sint-Augustinus. Tot de kloosterfamilie van de Augustijner Koorheren kunnen we onder andere rekenen:
- Servieten van Maria
- Ursulinen
- Zusters van de Orde van Maria Visitatie
- Augustijner Missiezusters
- Alexianen
Augustijner Heremieten[]
In de twaalfde eeuw ontstond een nieuwe religieuze beweging in Noord- en Midden-Italië, die zich eveneens naar de regel van Sint-Augustinus richtte. Paus Alexander IV voegde in 1256 een aantal afzonderlijke congregaties van heremieten (kluizenaars) samen tot de nieuwe kloosterorde: de orde van de Augustijner Heremieten. Dit waren de Heremieten van Sint-Augustinus, de Janbonieten (Zanbonini), de heremieten van Toscane, Brettino (Brictinensen of Brictini) en Montefavale (Wilhelmieten), alsmede enkele kleinere groepen. Deze eenwording staat bekend als de grote vereniging (Magna Unio). Lange tijd heette de orde dan ook officieel Ordo Eremitarum Sancti Augustini, afgekort OESA. De Augustijner Heremieten behoren tot de bedelorden. Zij stellen zich ten dienste van de armsten onder ons en verrichten pastorale werken. Behalve de Augustijnen zelf leefden ook bedelorden als de Franciscanen en Dominicanen naar de Regel van Augustinus.
In 1275 werd in Dordrecht het eerste Noord-Nederlandse klooster van deze orde gesticht. In 1296 werd er door de familie Borluut een klooster gesticht in Gent.
Tot de kloosterfamilie van de Augustijner Heremieten kunnen we ook enkele onafhankelijke kloosterorden rekenen:
- Orde van Sint Wilhelmus, Wilhelmieten - Ordo Erimitarum Sancti Guilielmi
- Orde van Sint Paulus de Heremiet - Ordo Sancti Pauli Primi Eremitæ (OSPPE)
- Orde van de Heremieten van Grandmont - Ordo Grandimontensium
- Orde van de Heremieten van Sint Jeroen - Ordo (Eremitarum) Sancti Hieronymi (OSH)
- Ongeschoeide Augustijnen - Ordo Augustiniensium Discalceatorum (OAD)
- Augustijner Recollecten - Ordo Augustinianorum Recollectorum (OAR)
- Paters Assumptionisten
De Regel van Augustinus[]
Onder deze benaming gaan verschillende met elkaar samenhangende teksten schuil. Door deze kloosterregel en teksten over het kloosterleven is de invloed van de Augustijnen veel groter dan men op het eerste gezicht zou denken. In de vertaling van Vincent Hunink zijn vijf teksten bijeengebracht:
- Praeceptum
- Ordo monasterii
- Obiurgatio
- Regularis informatio
- Ordo monasterii feminis datus
Het Praeceptum is rond 397 geschreven en behandelt een aantal kernvragen uit het kloosterleven. De Ordo monasterii en de Obiurgatio betreffen meer praktische zaken: de Obiurgatio is een brief waarin Augustinus waarschuwt voor verdeeldheid. Ook de twee laatste teksten zijn eigenlijk brieven.
Organisatie van de Augustijner Heremieten[]
Het generalaat, het algemene bestuur van de orde, is gevestigd in Rome. De orde wordt geleid door een prior generaal, bijgestaan door een vicaris generaal en het generaal bestuur. De leden van het generaal bestuur komen uit de provincies (provincialaat) van de orde. Vervolgens zijn er federaties van de orde, die grote gebieden van de wereld bestrijken. De federaties zijn vaak 'losse' samenwerkingsverbanden van lokale provincies. De federatie Noordwest-Europa omvat bijvoorbeeld de Augustijnse provincies van Duitsland, Oostenrijk, Nederland en België. Naast provincies bestaan er nog, kleinere, vicariaten. Daarnaast is er een uitgebreide Familia Augustiana, die vooral uit leken bestaan die zich verbonden voelen met de leefregel van Augustinus en de Augustijnse spiritualiteit. Ook bestaan er Augustijnse jongerengroepen in de diverse landen waar Augustijnen wonen. De Augustijner Heremieten zijn in 1968 opgegaan in de Orde van Sint-Augustinus (Ordo Fratrum Sancti Augustini, OSA).
Literatuur[]
- Martijn Schrama, De regel van de liefde. Over de volgelingen van Augustinus, Kampen 2006
- T.J. van Bavel, Augustinus van Hippo, Regel voor de gemeenschap, Averbode 1982 - vertaling en commentaar
- Vincent Hunink, De Regel van Augustinus, Amsterdam 2005 - vertaling en commentaar
Externe links[]
- Augustijns Instituut, Eindhoven
- Centrale website van de Augustijnen
- Augustijnen in Nederland
- Augustijnen in België
- Duitse Augustinus-website
- Bibliografie over de geschiedenis van de Orde der Augustijnen
- Augustijns Historisch Instituut, Leuven - België