Het Aramees is een West-Semitische taal die tegenwoordig nog in een paar dorpjes, Ma`loula, Jabadin en Bakha, bij Damascus in Syrië en elders in het Midden-Oosten wordt gesproken, onder andere door Aramese christenen. Ook in de Verenigde Staten en Israël wordt de taal gesproken, door immigranten uit Irak, Iran, Turkije en Syrië.
Het Aramees heeft betere tijden gekend. Het werd oorspronkelijk gesproken door de Arameeërs, die een deel van de Vruchtbare Halve Maan bewoonden. In de tijd van het Assyrische Rijk verdrong deze taal geleidelijk het Akkadisch en werd uiteindelijk de ambtelijke taal van het Perzische Rijk. Zodoende werd het over een groot deel van het Midden-Oosten verspreid, onder andere naar Palestina en Jordanië. Een aantal passages van het Oude Testament of de Tenach is in deze taal geschreven, in plaats van in het Hebreeuws. Het moderne Hebreeuws is doorspekt met woorden en uitdrukkingen uit het Aramees.
Na duizenden jaren dreigt de taal te verdwijnen, vanwege vlucht van Arameestaligen uit hun thuisgebieden in het Midden-Oosten naar veelal westerse diasporalanden, waar het Aramees natuurlijk te lijden heeft van de dominante culturen, en door een vergelijkbare druk van de Arabische taal en cultuur in hun thuisgebieden.
De rabbijnse geschriften zijn grotendeels in het Aramees geschreven, ofschoon het Hebreeuws de taal is voor de joodse liturgie en rituelen. Jezus sprak hoogstwaarschijnlijk in de sociale omgang met andere mensen Aramees, en in de film The Passion of the Christ (2004) wordt het merendeel van de dialogen dan ook in het Aramees gevoerd.
Een bekende moedertaalspreker van het Aramees in Nederland is de Ajax-voetballer Kennedy Bakircioglü (Bakırcıoğlu), die in Zweden werd geboren in een gezin van uit Oost-Turkije gevluchte Assyriërs.
Tellen[]
| Nederlands | Oudaramees | Modern Aramees [m] | Modern Aramees [v] | Aramees uit het noorden van irak |
|---|---|---|---|---|
| een | chad | ha | hdo | Ga |
| twee | te'reen | trè | tartè | Tre |
| drie | te'lata | tlotho | tloth | Tlatha |
| vier | arre'be'a | arbo | arba | Arba |
| vijf | chamme'sja | hamsjo | hamesj | Gamsja |
| zes | sjieta | esjto | sjeth | Esjta |
| zeven | sjiebe'a | sjow'o | sjwa' | Sjowa |
| acht | te'manne'ja | tmunjo | tmonè | Tmanja |
| negen | tiesje'a | tesj'o | tja' | tisha |
| tien | ase'r | asro | hsar | Esra |
- De E met een apostrof wordt uitgesproken als een sjwa (dus: ə; zoals in: schoenen).
- Met Modern Aramees wordt het hedendaagse Aramese dialect van de christelijke Arameeërs aangeduid die uit de zuidoostelijke streek van Turkije afkomstig zijn. Dit dialect wordt ook wel Turoyo, Surayt, Suryoyo of Tur Abdin Aramees genoemd.
- Wat de numeralia betreft, zijn de verschillen met het Bijbels Aramees en andere oude dialecten, zoals het Edessaans Aramees, miniem.
Links[]
- www.midyatcity.com (Artikelen in het Engels & Nederlands)
- Aramean Nation (Syriac Community Worldwide)