De Anglicaanse Kerk (van het midden-Latijnse anglicanus, Engels), officieel de Episcopale Kerk van Engeland en vaak korter met Kerk van Engeland (Church of England) weergegeven, werd geboren uit de missieactiviteiten van Romeinse militairen en kooplieden en aanvankelijk met de wereldkerk van Rome verbonden tot er in 1534 een schisma tot stand kwam door Hendrik VIII.
De Anglicaanse Kerk heeft circa 30.000 leden in Nederland. Slechts 10 % van de gelovigen echter gaat wekelijks ter kerke. In de twaalf Anglicaanse kerken in Nederland komen wekelijks in totaal 2000 tot 3000 mensen. John de Wit, voorganger van de Holy Trinity Church in Utrecht, werd in februari geïnstalleerd als nieuwe "archdeacon" van de anglicanen in Noord- en West-Europa. Namens de bisschop voor het bisdom Europa, Geoffrey Rowell, werd hij leider van de anglicanen in de drie landen van de Benelux.
Geschiedenis[]
Reeds in de eerste eeuwen na Christus is er van een geordende kerk sprake met een bisschop in Londen. Uit de kernen in het noorden (Lindisfarne, York) en in het zuiden (Salisbury, Canterbury) groeide onder de Heilige Augustinus van Canterbury (597-604), stichter van de Katholieke Kerk in Engeland, een (in termen van vandaag) meer nationaal kerkverband, dat zich sterk op Rome richtte. De term "Ecclesia Anglicana" ("Engelse Kerk") komt al in de Magna Carta voor (1215).
Om politieke redenen - Hendrik VIII wilde scheiden van zijn vrouw maar de Paus in Rome weigerde dat toe te staan - werd in 1534 de bestuurlijke band met Rome verbroken. Het universele gezag van de Paus werd ontkend en inplaats daarvan benoemde Hendrik zichzelf als hoofd van de Katholieke kerk van Engeland. Als eerste maatregel van het nieuwe kerkhoofd werd een meer 'liberale' huwelijkswetgeving afgekondigd. Theologisch gezien was Hendrik VIII echter conservatief en wars van het reformatorische gedachtegoed; de liturgie bleef dan ook nagenoeg gelijk aan die van de Rooms Katholieke Kerk. Hendrik VIII veroorzaakte echter toch een "schisma," de losmaking van de Anglicaanse Kerk van Rome. In de begintijd was er veel strijd over de te bepalen interne standpunten van de 'nieuwe kerk' en de verhouding met de katholieken, vooral de katholieke Ieren en Schotten verzetten zich, net als 'andere protestanten,' zoals de puriteinen. Deze religeiuze twistpunten leidden mede tot de Engelse burgeroorlog in de 17de eeuw.
Uiteindelijk leidden de invloeden van de Engelse Reformatie tot een middenweg ("via media"), die zich tussen roomsgezinden en puriteinen positioneerde. In de traditie van de Kerk verenigt zij dan ook evangelicale en katholieke geloofselementen. Zij noemt zichzelf "katholiek en hervormd", men zou ook kunnen zeggen "katholiek maar niet rooms". De godsdienst volgt de vormen van de Kerk van Engeland, zoals deze vooral in het Book of Common Prayer door Thomas Cranmer zijn geformuleerd. De hiërarchische ordening is typisch katholiek, de vrijheid in geloofspunten, de eredienst en de rechtvaardigingsleer eerder op de Reformatie gebaseerd. Het verplichte celibaat kent de Anglicaanse Kerk van 1534 af aan niet.
Heden[]
De Kerk van Engeland heeft ongeveer 26 miljoen leden.
De "Kerk van Engeland" met haar twee kerkprovincies (York en Canterbury) vormt met een groot aantal andere Anglicaanse kerken een wereldwijde "Anglican Communion". De juridische zelfstandigheid en het ontbreken van een formeel leergezag op het hoogste niveau kan tot spanningen leiden. Zo veroorzaakte de Episcopaalse Kerk (de Anglicaanse Kerk van de VS) grote spanningen door het wijden van een bisschop die naar algemeen-Anglicaanse normen niet voor wijding in aanmerking kwam. Een speciale commissie deed uitvoerig onderzoek en haar aanbevelingen in het zgn. Windsor Report (2004) worden thans wereldwijd bestudeerd en zullen wellicht in 2008 (Lambethconferentie van alle bisschoppen) tot nadere regelingen en/of maatregelen leiden.
In een groter verband kan men spreken van andere Kerken die in doctrine of liturgische traditie anglicaans zijn, maar hier toch een afscheiding van vormen, zoals de Vrije Kerk van Engeland (Free Church of England), of een aantal "voortgezette kerken" (continuing churches) die bijvoorbeeld uit ongenoegen over de priesterwijding van vrouwen tot stand kwamen. De Traditional Anglican Communion is hiervan de bekendste.
Twee belangrijke hoofdstromingen binnen de Anglicaanse Kerk zijn de Hogere Kerk (High Church), die een "hoge" of objectiverende doctrinale opvatting heeft over het wezen van de Kerk en over de sacramenten, en daarin meer katholiek van leer is, en de Lagere Kerk (Low Church), die meer evangelicale en subjectiverende kenmerken heeft en bijvoorbeeld de persoonlijke geloofskeuze sterk benadrukt.
Externe links[]
Algemeen: Bekering · Bijbel · Bisschop · Charisma · Dogma · Doop · Evangelie · Feestdagen · Kerk · Laatste Oordeel · Liturgie · Richtingen · Synode · Vergeving · Wederkomst · Zonde
Katholicisme: Biecht · Celibaat · Kapelaan · Kardinaal · Liturgisch vaatwerk · Maria · Mis · Pastoor · Paus · Priester
Orthodoxie: Icoon · Jezusgebed · Kruisverheffing · Patriarch · Pope
Protestantisme: Avondmaal · Belijdenis · Dominee · Kerkenraad · Reformatie
Geschiedenis van het christendom
|
Voor meer mediabestanden zie de categorie Anglican churches van Wikimedia Commons. |