Abt (abdij)

deel van de serie over Kloosters
en het christelijke monastieke leven

Oorsprong Heremieten Antonius Paulus van Thebe Pachomius families Augustijnen Benedictijnen Cisterciënzers Dominicanen Franciscanen Jezuïeten Kapucijnen Karmelieten Kartuizers Norbertijnen Trappisten Redemptoristen Congregatie van Sint-Jan Stichters Benedictus van Nursia Augustinus van Hippo Norbertus Bruno van Keulen Franciscus van Assisi Dominicus Guzman Ignatius van Loyola Gebruiken Getijdengebed Metten Lauden Priem Terts Sext None Vespers Completen Nederlandse kloosters Sint-Adelbertabdij Sint-Willibrordabdij Abdij Sion Emmausklooster Koningshoeven Koningsoord Mariëndaal Mariënhage Abdij Lilbosch Abdij van Berne Abdij St. Benedictusberg Karmel Zenderen Sibculo Belgische kloosters Achelse Kluis Abdij van Affligem Abdij van Grimbergen Abdij Notre-Dame d'Orval Abdij van Averbode Abdij van Herkenrode Abdij Mariënlof (Borgloon) Abdij van 't Park Abdij van Keizersberg Abdij van Westmalle Ten Duinen Abdij Ter Doest Abdij van Sint-Winoksbergen Abdij van Tongerlo Abdij van Postel Klooster van Chevetogne Kluizenarijen Kluis van Bolderberg Kluis van Lummen Kluis van Helshoven Sint-Janskluis Kluis op de Schaelsberg Kluis van Warfhuizen Kloosterkleding Habijt Kovel Verwante Artikelen Clausuur Christendom Kloosterregel Katholicisme Orthodoxie

Een abt (of abdis indien vrouwelijk) is de leider, het hoofd, van een abdij. Hij/zij is de 'primus inter pares' onder de monniken (of zusters en nonnen) en wordt in de hiërarchie gevolgd door de prior. In zijn werkzaamheden wordt de abt bijgestaan door de raad, een kleine groep monniken, waaronder de prior, die samen het dagelijks bestuur van de abdij regelen. De abt wordt zeker in de benedictijnse traditie door de monniken zelf verkozen.

Een abt kan een gemijterde of een niet-gemijterde abt zijn. In het eerste geval wordt hij kerkrechtelijk op hetzelfde niveau gezien als een bisschop en heeft de jurisdictie over de abdij, zoals een bisschop over een bisdom. Er is dan sprake van een zogenaamde exempte abdij. In vroeger tijden was het mogelijk dat een exempte abt de lagere wijdingen tot en met het subdiaconaat toediende aan de geestelijken in zijn machtsgebied, na het afschaffen van deze lagere wijdingen is dit alleen nog mogelijk door een bisschop.

Bij de minderbroeders wordt de overste de gardiaan genoemd.

Bestand:Abbedissa, Nordisk familjebok.png

Abdis, afbeelding uit het Nordisk familjebok (een encyclopedie)

af:Ab ang:Abbod ca:Abat co:Abbate cs:Opat cy:Abad da:Abbed el:Αββάς eo:Abato et:Abt fi:Apotti fr:Abbé fy:Abt gl:Abade he:אב מנזר hu:Apát ia:Abba id:Abbas is:Ábóti it:Abate ja:修道院長 ka:აბატი ko:아빠스 la:Abbas li:Abt lt:Abatas lv:Abats nds:Abt nn:Abbed no:Abbed pl:Opat pt:Abade ru:Аббат scn:Àbbati sk:Opát sl:Opat sq:Abati sr:Ава sv:Abbot sw:Abati tl:Abad uk:Абат zh:修道院院长